2024 Türkiye Fay Hattı ve Deprem Haritası: Hangi İller Tehlikede?
Türkiye, jeolojik olarak aktif bir bölgede yer almaktadır ve birkaç önemli fay hattı üzerindedir. Kahramanmaraş’ta yaşanan depremin ardından “Evimin altından fay hattı geçiyor mu?” sorusu ile birlikte Türkiye Fay Hattı Haritası araştırmaları hız kazandı. AFAD Türkiye Deprem Tehlike Haritası ve MTA Türkiye’deki aktif fay hatları ve tehlike dereceleri konusunda bilgi vermektedir. 1996 yılında yürürlüğe giren Türkiye Deprem Bölgeleri Haritası, AFAD Deprem Dairesi Başkanlığı tarafından 18 Mart 2018 tarihinde yenilenmiş ve 1 Ocak 2019 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Bu yenilenme, Ulusal Deprem Araştırma Programı (UDAP) tarafından desteklenmiştir. Doğal Afet Sigortaları Kurumu (DASK) da projeye katkıda bulunmuştur. Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğü (MTA) tarafından güncellenen diri fay hatları haritasıyla konuya ilişkin bir bilgi elde edebilirsiniz.
Güncellenen harita, Türkiye’de risk altındaki 45 il ve 110 ilçeyi işaret etmektedir. MTA resmi internet sitesinden kendi evinizin altında ya da yakınında fay hattı olup olmadığını öğrenebilirsiniz. Eğer yaşadığınız bölgenin deprem riskini ve fay hatlarını sorgulamak istiyorsanız, e-Devlet sistemine giriş yaparak “Deprem Haritası Sorgulama” sayfasından aktif fay hatlarını görüntüleyebilirsiniz.
Türkiye’deki başlıca fay hatları arasında; Kuzey Anadolu Fay Hattı (KAF), Doğu Anadolu Fay Hattı (DAF), Batı Anadolu Fay Hattı ve Çankırı Fay Hattı bulunmaktadır. Bu fay hatları farklı bölgelerde sismik aktiviteler oluşturabilmektedir.
MTA ve AFAD tarafından açıklanan fay hatları haritaları, kolaylıkla erişilebilir durumdadır. Fay haritasıyla hangi şehir ya da ilçeden fay hatları geçtiği listeleyen iki kurum, bilgileri belirli periyotlarda güncellemektedir.
Türkiye’de diri fay veya aktif fay adı verilen, tarihsel dönemde deprem oluşturmuş fay hatları bulunmaktadır. Bu fay hatları, yer kabuğunu oluşturan levhaların hareketleri sonucunda oluşmaktadır. Fay haritası, depremlerin risk derecesini göstererek vatandaşlara bilgi vermektedir.
Bu haritaya göre, birinci derecede deprem riski taşıyan iller içerisinde; İzmir, Balıkesir, Manisa, Muğla, Aydın, Denizli, Isparta, Uşak, Bursa, Bilecik, Yalova, Kocaeli, Sakarya, Düzce, Kırşehir, Bolu, Karabük, Hatay, Bartın, Çankırı, Tokat, Amasya, Çanakkale, Erzincan, Tunceli, Bingöl ve Muş bulunmaktadır.
Ayrıca, ikinci derecede deprem riski taşıyan iller; Tekirdağ, İstanbul, Bitlis, Kahramanmaraş, Van, Adıyaman, Şırnak, Zonguldak, Afyon, Samsun, Antalya, Erzurum, Kars, Ardahan, Batman, Iğdır, Elazığ, Diyarbakır, Adana, Eskişehir ve Malatya olarak belirlenmiştir.
Üçüncü derecede deprem riski taşıyan iller ise; Eskişehir, Antalya, Tekirdağ, Edirne, Sinop, İstanbul, Kastamonu, Ordu, Samsun, Giresun, Artvin, Şanlıurfa, Mardin, Kilis, Adana, Gaziantep’in bazı bölgeleri, Kahramanmaraş, Sivas, Gümüşhane, Bayburt, Kayseri, Yozgat, Çorum, Ankara, Konya, Mersin ve Nevşehir olarak sıralanmıştır.
Deprem haritasında en az riskli iller ise Sinop, Giresun, Trabzon, Rize, Artvin, Kırklareli, Ankara, Edirne, Adana, Nevşehir, Niğde, Aksaray, Konya ve Karaman olarak listelenmiştir.
Diri fay hatları, deprem oluşturmuş olan fay hatlarına denilmektedir. Bu fay hatları, yer kabuğunu oluşturan levhaların hareketleri sonucu oluşan gerilme ve sıkışmalar neticesinde meydana gelmektedir. Bu nedenle, fay hatlarının incelenmesi ve bu konuda vatandaşların bilinçli olması büyük önem taşımaktadır.
Türkiye’de birinci derecede riskli bölgeler, ikinci derecede riskli bölgeler ve üçüncü derecede riskli bölgeler farklı renklerle ve şehirlerin listesiyle harita üzerinde görüntülenmektedir. Bu harita, deprem riskini anlamak ve bu konuda alınacak tedbirleri belirlemek için oldukça faydalı bir kaynaktır. Fay hatları haritası, vatandaşların bilinçlenmesi ve kendilerini korumaları için faydalı bilgiler sunmaktadır.
