ABD’nin İade Tarihini Bekleyen Türkiye: Gündemi Sarsan Kare!
Türkiye’nin gündemine oturan kaza sonrası önce Mısır sonra ABD’ye kaçtı ana-oğul, geride gözü yaşlı bir aile ve 4 yaralı bıraktı. Hiç yakalanmayacaklarını, yanlarına kalacağını düşünüyorlarsa yanılıyorlar! Uluslararası Ceza Hukuku uzmanları ile konuştum. Anne ve oğlunun Türkiye’ye iadesi konusunda farklı fikirler olsa da ortak kanı, orada ya da burada her ikisinin de yargı önünde hesap verecek.
Marmara Üniversitesi Milletlerarası Hukuk Ana Bilim Dalı Başkanı, avukat Prof. Dr. Selami Kuran, kaçak şüphelinin “bilinçli taksirle ölüme sebebiyet” suçlamasının annesininse “suç- suçluyu kayırma” suçlaması ile soruşturmaya tabi olduğunu hatırlatıyor. Yani her ikisinin soruşturması da adi suçlardan. Prof. Dr. Kuran’a göre bu durum, iade sürecinin kapısını açabilir. Türkiye-ABD arasında suçluların iadesine yönelik bir anlaşma olduğunu belirten Prof. Dr. Kuran, Türkiye Adalet Bakanlığının başsavcılığın açtığı soruşturmaya yansıyan tüm delil, bilgi ve belgeleri gerekli kurumlara ileterek sanıklar hakkında iade talep ettiğini söylüyor. Şimdi ABD Adalet Bakanlığının bu başvuruyu inceleyerek sanıkların iade edilip edilmeyeceğine karar vereceğini belirtiyor.
Annenin ABD vatandaşı olup olmadığı konusunda belirsizlik olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Kuran, ABD’nin bu süreci ciddiye alacağı ve sanıkların iadesine karar vereceği kanaatinde. Doç. Dr. Emete Gözügüzelli ise uluslararası hukukta suçluların iadesine yönelik genel tavırın “vatandaşın geri verilmezliği” olduğunu belirtiyor ancak Türkiye ile ABD arasında yürürlüğe giren “suçluların iadesi” anlaşmasının bu durumu değiştirdiğini ifade ediyor. Gözügüzelli’ye göre ABD, belgeleri inceledikten sonra iade kararını verecek ve genellikle siyasi suçlarda suçluyu iade etmese de adi suçlar söz konusu olduğunda farklılık gösterecektir.
Bu sürecin kolay olmayacağını belirten İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Milletlerarası Özel Hukuk Anabilim Dalı Profesörü Bahadır Erdem, ABD’nin iade kararını Türkiye’nin başvuru dosyasına bakarak vereceğini ifade ediyor. Erdem, siyasi suçlarda ABD’nin iade eğilimi göstermediğini belirterek bu durumun kolaylıkla çözülemeyeceğini düşünüyor.
Türkiye ve ABD arasındaki bu iade süreci yakından takip edilmekte ve sonuç merakla beklenmektedir. Bu süreç, uluslararası ilişkiler ve adalet sistemi açısından önem taşımaktadır.
