Astana’da Trans-Hazar Taşımacılığı Koridoru İçin Koordinasyon Platformu Başlatıldı
Astana’da Trans-Hazar Uluslararası Taşımacılık Rotası (TITR) için bir koordinasyon platformunun lansmanına ev sahipliği yapıldı. 12 Haziran’da gerçekleşen etkinlikte kurulan platform, TITR boyunca projelere destek sağlamayı ve koridoru sürdürülebilir, rekabetçi ve etkili bir rota haline getirmek için tüm paydaşları bir araya getirmeyi amaçlıyor.
Platform, TITR’de yer alan bağışçıları, yatırımcıları, paydaşları ve faydalanıcıları bir araya getiriyor. Bunlar arasında Ermenistan, Azerbaycan, Gürcistan, Türkiye, Avrupa Komisyonu, Avrupa Birliği (AB) üye devletleri, Avrupa Yatırım Bankası, Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD), Dünya Bankası ve Asya Kalkınma Bankası’nın da bulunduğu beş Orta Asya devleti yer alıyor.
Platformun temel görevleri arasında devam eden ve planlanan projeleri haritalandırmak, yumuşak altyapı projelerini belirlemek, projelerin uygulanmasındaki ilerlemeyi izlemek ve teknik yardımı koordine etmek bulunuyor.
Kazakistan Ulaştırma Bakanı Marat Karabayev, etkinlikte yaptığı konuşmada, Kazakistan’ın önemli ticaret yollarının kesişim noktasında yer aldığını ve verimli ve sürdürülebilir bir taşıma sisteminin öneminin farkında olduklarını belirtti.
Karabayev, “Koordinasyon platformunun oluşturulması, bu yöndeki önemli bir adımdır ve bize bölgelerin ortak hedeflerine ulaşmak için güçlerimizi birleştirme, deneyimleri ve görüşleri paylaşma konusunda eşsiz bir fırsat sunmaktadır” dedi.
TITR, Çin’i Avrupa’ya bağlayan ve Kazakistan, Hazar Denizi, Azerbaycan, Gürcistan ve Türkiye’yi geçerek Avrupa ülkelerine ulaşan bir koridordur. Bakanlık verilerine göre, TITR boyunca gerçekleştirilen yük taşımacılığı 2023 yılında 2,75 milyon tona ulaşmış ve 2022’ye göre %65 artmıştır.
Karabayev ayrıca Avrupa Birliği’ne koridorun geliştirilmesine olan destekleri nedeniyle teşekkürlerini iletti.
“AB, uzun bir süredir bölgenin güvenilir bir ortağı olmuş, altyapının iyileştirilmesine, ekonomik ilişkilerin güçlendirilmesine ve sürdürülebilir kalkınmanın teşvik edilmesine katkıda bulunmuştur” dedi.
Ona göre, yeni platform altında birlikte çalışmak, ulaşım altyapısını iyileştirecek, ekonomik bağları güçlendirecek, ulaşım koridorlarının güvenliğini ve sürdürülebilirliğini artıracak ve taşımacılık sektöründe yeniliklerin ve ileri teknolojilerin uygulanmasını hızlandıracak.
Avrupa Komisyonu Uluslararası Ortaklıklar Genel Müdürlüğü’nde Hors Classe Danışmanı Henrik Hololei ise TITR’nin Global Gateway stratejisi için bir bayrak proje olduğunu belirtti. Bu proje, Avrupa ile dünya arasındaki bağlantıyı güçlendirmeyi amaçlayan bir AB girişimidir.
Hololei, “Platformun amacı, Trans-Hazar koridorunu daha sürdürülebilir, güvenli ve hızlı hale getirmek için Orta Asya’daki projelerin uygulanmasını tutarlı ve koordine bir şekilde ileriye taşıyacak kalıcı bir çerçeve sunmaktır” dedi.
Platformun ayrıca rotadaki projelerin tamamlanması için gerekli yatırımların harekete geçirilmesine destek olmayı amaçladığını söyledi. Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası tarafından yürütülen bir çalışma, gereken yatırımın 18,5 milyar avro (19,9 milyar dolar) olduğunu tahmin ediyor.
Hololei, söz konusu ülkelerin TITR’yi modern bir multimodal ekonomik geçiş haline getirebileceklerini belirtti. “Bu, EU’nun şu anki jeopolitik bağlamda Trans-Haspas transport koridorunu son derece uygun bir rotanın bir parçası olarak gördüğü eski zamanların İpek Yolu’nun bir yeniden doğuşudur. Geçmişte olduğu gibi bu, bağlantı ve ticaretin yanı sıra fikirlerin, bilginin ve yeniliğin bir koridoru potansiyeline sahip olacaktır. Koridor boyunca ve etrafında insanları ve işletmeleri bir araya getiriyor” dedi.
Özel sektörün dahil edilmesinin önemini vurgulayan Hololei, koordinasyon platformunun bu yıl sonuna kadar özel sektörle işbirliği planı geliştirmeyi planladığını belirtti.
“Platformun başarısı ve genel olarak koridorun başarısı, özel işletmelerin sağlam katılımına bağlı olacaktır. Bu esasen ekonomik bir koridordur ve tüm Orta Asya ve koridor boyunca bulunan ülkeler için önemli bir ekonomik itici güçtür” dedi.
Avrupa yetkilisi, AB’nin Orta Asya ile ilişkilerini derinleştirmekte büyük ilgi duyduğunu belirterek, ilişkilerin “güçten güce ilerlediğini” söyledi.
“Dolayısıyla, merkez Asya’da yapılan birçok iddialı ekonomik ve toplumsal reformu desteklemek amacıyla son yıllarda yoğunlaşılmış olan AB’nin ortaklarla ilişkileri, son yıllarda politik ve stratejik düzeyde önemli ölçüde yoğunlaştı ve Hazar Denizi üzerinden yapılan bağlantı birçok yönden stratejik bir öneme sahiptir” dedi.
Beş yüzelliden fazla genç nüfusa sahip olan bölgede birçok fırsatın bulunduğuna dikkat çekti.
“Ekonomik gelişme başarı için önemli olduğu gibi, ekonomilerin çeşitlendirilmesi ve yeni, akıllı ve sürdürülebilir çözümlere yönelik kabul, daha fazla iş ve refah yaratmaya yardımcı olabilir. Bu bölgedeki olumlu gelişmeleri ve modernizasyon ve reformlar için verilen çabayı gözlemledim” dedi.
Altı aylık planı, Temmuz ve Ekim arasında desteklenmesi gereken projeleri belirlemeyi, Ekim ayında Türkmenistan’da bakanlar düzeyinde bir lansmanı ve 2024’ün ikinci yarısında uzman atölyelerinin düzenlenmesini kapsıyor.
Uzun vadeli planlar arasında ise 2025’in başlarında faaliyete geçecek yeni AB bölgesel taşıma programı ve 2024’ün üçüncü çeyreğinde başlatılacak yeni AB-Orta Asya Refah Programı yer alıyor. Bu program, ticaret kolaylaştırma ve dijitalleşmeyi desteklemeyi amaçlıyor.
