Barış Harekatı’nın 50. Yıl Dönümünde – 20 Temmuz Barış Harekatı
Kıbrıs Barış Harekatı Hakkında Detaylı Bilgi
EOKA lideri Nikos Sampson ve Rum Milli Muhafız güçlerinin bir bölümü, 15 Temmuz 1974 tarihinde silahlı darbe girişiminde bulundu. Makarios yönetimini devirerek adayı terk etmek zorunda kalan Makarios’a karşı birkaç Rum yanlısı tutuklandı ve bir kısmı öldürüldü. Nikos Sampson, kendisini Cumhurbaşkanı ilan ederek “Kıbrıs Helen Cumhuriyeti”nin kurulduğunu duyurdu.
Bu gelişmeler üzerine Türkiye, 1960 Garanti Antlaşması çerçevesinde diplomatik girişimlerde bulunmaya başladı. Türkiye’nin o dönemki Başbakanı Bülent Ecevit, İngiltere Başbakanı Harold Wilson ile görüşmek üzere Londra’ya gitti ve ABD’nin özel temsilcisi Joseph Sisco’dan mektup aldı. Diplomasi çabalarının sonuçsuz kalması üzerine Ecevit Türkiye’ye dönerek askeri harekatı başlattı.
Kurucu Cumhurbaşkanı Rauf Raif Denktaş’ın anılarına göre, 19 Temmuz akşamı 20 Temmuz Barış Harekatı’nın yapılacağı haberi geldi. Türk askeri 20 Temmuz günü sabahın ilk ışıklarıyla Kıbrıs’a çıkarma yaparak harekata başladı.
Harekatın ikinci gününde 3’üncü Paraşüt Taburu’nun taarruzu ile Deliktepe düştü ve Girne’ye giren Türk birlikleri Lefkoşa’ya yöneldi. Türk uçakları Rum mevzilerine saldırdı ve çatışmalar devam etti. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin çağrısı üzerine Türkiye, 22 Temmuz’dan itibaren harekata son verdi.
Yunanistan’ın sivil yönetimi devralmasının ardından Kıbrıs Barış Görüşmeleri Cenevre’de başladı. 30 Temmuz’da imzalanan Cenevre Deklarasyonu ile Yunanistan ve Rumlar tarafından işgal edilen Türk bölgelerinin boşaltılması kararlaştırıldı. Türk birliklerinin yerleşim alanları genişlerken ateşkesin sürdürülmesi istendi ancak 6 Ağustos’ta Rum birlikleri saldırdı ve çatışmalar devam etti.
İkinci Cenevre Konferansı da sonuçsuz kalınca 14 Ağustos’ta Kıbrıs Barış Harekatı’nın ikinci aşaması başladı. Taraflar arasındaki anlaşmazlıklar devam etse de Türk birlikleri başarılı operasyonlar gerçekleştirdi.
Kıbrıs Barış Harekatı, Türk milletine, bütün Kıbrıslılara ve insanlığa hayırlı olsun. Umarız ki, barış ve huzur adaya hakim olur ve çatışmalar son bulur. Bu tarihi olaylar, Türk halkının özgürlük mücadelesinin önemli bir parçasıdır.
