BM, Özbekistan’ın sunduğu öneriyi kabul etti
BM Genel Kurulu, Özbekistan’ın önerisiyle Orta Asya’nın çevresel tehditleri hakkındaki kararı oy birliğiyle kabul etti.
BM Genel Kurulu, Özbekistan Cumhurbaşkanı Şavkat Mirziyoyev’in girişimiyle geliştirilen “Küresel iklim tehditleri karşısında Orta Asya: sürdürülebilir kalkınma ve refah yolunda bölgesel birlik güçlendirme” başlıklı kararı oy birliğiyle kabul etti.
Raporlara göre, metnin geliştirilmesi ve onaylanması süreci bu yılın ekim-kasım aylarında BM merkezindeki New York’ta gerçekleştirildi. Dünya genelinden uzmanlar, Amerika Birleşik Devletleri, Rusya, Çin, Avrupa Birliği, Fransa, Büyük Britanya, Almanya, Kanada, Avustralya, Suudi Arabistan, Mısır, Arjantin, Brezilya, Meksika ve yüzden fazla ülkeden danışmalara aktif katıldılar. Metnin spesifik içerikle doldurulması ve genel bir uzlaşma sağlanması için birçok öneride bulundular.
Belgede Özbekistan Cumhurbaşkanı’nın “Orta Asya için Yeşil Ajandası” gibi birçok inisiyatifi özellikle vurgulandı ve bölgede sürdürülebilir kalkınmanın teşviki konusundaki rolü de belirtildi. Kararda, BM üye devletleri 2024 yılında Samarkand’da Uluslararası İklim Forumunu düzenleyecek olan Özbekistan’ın inisiyatifi de memnuniyetle karşılandı.
Aral Denizi’nin kurumasının sonuçlarını hafifletme çabalarına odaklanarak, Özbekistan Cumhurbaşkanının inisiyatifiyle kurulan BM Çok Taraflı Ortaklık İnsan Güvenliği Fonu’nun faaliyetlerini güçlendirme ihtiyacı da vurgulandı. Bu nedenle uluslararası topluma bu fonu aktif olarak desteklemeye devam etmeleri yönünde bir çağrı yapıldı.
Belgede, çölleşmeye ve toprak bozulmasına karşı mücadelede yenilikçi yöntemler ve yeni teknolojilerin önemi de vurgulandı.
Orta Asya’da iklim ve çevresel tehditlerle etkin bir şekilde mücadele etmek için kararda sürdürülebilir tarım, bahçecilik, su kaynaklarının akılcı kullanımı, enerji verimliliği, atık işleme, sürdürülebilir turizmin geliştirilmesi, “akıllı şehirler” ve sürdürülebilir ulaşım konularında belirli görevler tanımlandı.
Genel Kurul ayrıca BM sistemi, uluslararası ve finansal kuruluşlar, özel sektör, yatırımcılar ve bağışçıların Orta Asya’daki çevresel zorlukların üstesinden gelmek için kaynakları harekete geçirmeye, kapasiteyi artırmaya ve yardım sağlamaya devam etmelerini önerdi.
Kararda ayrıca Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan ve Türkmenistan’ın çevre koruma alanındaki inisiyatifleri de açıklandı.
Belge, tüm Orta Asya ülkeleri adına sunulmuştu.
Kararın ortak yazarları arasında Almanya, İsviçre, Türkiye, Çin, Singapur, Macaristan, Vietnam, Azerbaycan, Ermenistan, Malezya, Endonezya, Mısır, Ürdün ve Paraguay (tüm BM bölgesel gruplarının temsilcileri de dahil olmak üzere) gibi ülkeler yer alıyordu.
