CERN Yeni Bir Hadron Çarpıştırıcısı İçin Harekete Geçiyor
Avrupa Nükleer Araştırma Örgütü (CERN) tarafından yapılan yeni bir teklif, büyük tepki çekiyor. Eğer onaylanırsa, mevcut dev makineden üç kat daha büyük bir çarpıştırıcı inşa edilecek. Ancak projenin 21 milyar dolarlık maliyeti, bazı üye ülkelerin dikkatini çekti. Bu harcamalar “abartılı” olarak nitelendiriliyor. CERN’in Genel Müdürü Prof. Fabiola Gianotti, yeni çarpıştırıcının “güzel bir makine” olacağını söylese de, bazı uzmanlar bu kadar yüksek maliyetin ekonomik olarak mantıklı olup olmadığını sorguluyor. CERN’in bulunduğu yer olan Cenevre yakınlarında bulunan LHC, yeni çarpıştırıcının inşa edilmesi halinde bu alandaki en büyük başarılarından birini gerçekleştirmiş olacak. Yeni makineye Geleceğin Dairesel Çarpıştırıcısı (FCC) adı veriliyor. CERN’in bulunduğu yer olan Cenevre, İsviçre ve Fransa sınırında yer alıyor. LHC’nin çevresi 27 km olan bir yeraltı dairesel tünelden oluşuyor. Atomların içini saat yönünde ve saat yönünün tersine ışık hızına yakın hızlara hızlandırarak çarpıştıran bu makine, bilim insanlarına atomaltı parçacıkları inceleme olanağı sağlıyor. Bu parçacıklar, atomların hangi maddeden oluştuğunu ve birbirleriyle nasıl etkileşime girdiğini anlamalarına yardımcı oluyor. Bu gelişmeler doğrultusunda, CERN’in yeni çarpıştırıcı projesi hem ekonomik hem de bilimsel açıdan tartışmaları beraberinde getiriyor.
