Güney Kore Cumhurbaşkanının Kazakistan Ziyaretiyle Stratejik Ortaklık Yükseltildi
Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol, bu hafta Orta Asya turunun bir parçası olarak Kazakistan’ı ziyaret etti. Kazakistan’da Devlet Başkanı Kassym-Jomart Tokayev ve Yoon Suk Yeol, ekonomik iş birliği, teknolojik yenilik ve kültürel değişim konularında karşılıklı çıkarları vurguladılar.
Bu, Yoon Suk Yeol’ün 2022 Mayıs ayında göreve başlamasından bu yana bölgeye yaptığı ilk ziyarettir.
Ana ticaret ve yatırım ortağı
Uzmanlar, ziyaretin Güney Kore’nin teknolojik gücünü bölgenin zengin kaynaklarıyla birleştirmeyi amaçladığını belirtiyorlar. Orta Asya genelinde, Kazakistan, Kore’nin ana ticaret ortağı ve ana yatırım hedefi olarak öne çıkıyor. Güney Kore Büyükelçiliği’ne göre, 2023 yılında ticaret hacmi 6 milyar doları buldu, bunun içinde 3.8 milyar dolarlık ihracat ve 2.2 milyar dolarlık ithalat bulunmaktadır.
Kazak ihracatı arasında ham petrol, demirli metaller, cilalı alaşımsız çelik ve demir yer alırken, Kore ağırlıklı olarak elektronik, ekipman ve makine mühendisliği üretimi, araba parçaları ve otomobil ihracatı yapmaktadır.
Kazak başkentinde düzenlenen yatırım turu forumunda konuşan Yoon Suk Yeol, bilateral değişimlerin 1992’de diplomatik ilişkilerin kurulmasından bu yana en güçlü olduğunu belirtti.
Kritik anlaşmalar
Kazakistan’da, Kassym-Jomart Tokayev ve Yoon Suk Yeol, önemli bazı anlaşmaların imza törenine tanıklık etti. Bu anlaşmalar arasında enerji sektörünün gelişimine yönelik bir memorandum, kritik mineraller ve metaller alanında iş birliği ve bilim ve teknoloji anlaşması bulunmaktadır.
Tokayev, petrol ve gaz endüstrisinde Güney Kore teknolojilerinin tam olarak transferinin ve modern ekipman ve yedek parça üretiminin kurulmasının önemli olduğunu belirtti.
Güney Kore’nin Doosan Enerbility şirketi, Kazakistan’ın Samruk Kazyna Egemen Fonu ve bağlı şirketi Samruk Energy ile ülkenin enerji tesislerini modernize etmek için iş birliği anlaşması ve niyet mektubu imzaladı.
Kazakistan’ın Endüstri ve İnşaat Bakanlığı ile Güney Kore Ticaret, Sanayi ve Enerji Bakanlığı arasında imzalanan kritik minerallerle ilgili memorandumun amacı, Kazakistan’da kritik mineralleri ve metalleri analiz etmek ve araştırma geliştirmek için bir kimyasal analiz laboratuvarı oluşturmaktır.
Kazakistan ve Kore arasındaki uluslararası iş birliğini çeşitli alanlarda güçlendirmeyi amaçlayan memorandum, lityum, nikel, kobalt, tantalum, tungsten, berilyum, niobyum, titanyum, ranyum, fosfor, bakır, alüminyum, krom, mangan ve nadir toprak metalleri de dahil olmak üzere kritik mineraller ve metaller için tedarik zincirine odaklanmaktadır.
Kazak bakanlık ayrıca, kritik minerallerin arz zincirinin güvenliği ve gelişimine yönelik bir anlayış memorandumu Güney Kore Jeoloji ve Maden Kaynakları Enstitüsü ile ve Seul merkezli bir mühendislik şirketi olan SK Ecoplant ile imzaladı. Enstitü, Kazakistan’ın doğusundaki Bakennoye madeninde mineral araştırmalarını denetliyor.
Amacı, kritik mineraller ve metaller için tedarik zincirinde bilgi alışverişi yapmaktır. Bu, ortak jeolojik keşif ve üretimi, kritik minerallerin ve metallerin geliştirilmesi ve işlenmesi, lityumun madenciliği ve lityum piller üretimi konularını içerir.
Güney Kore Teknoloji Geliştirme Enstitüsü, Kazakistan Teknoloji Tahmin Merkezi ile imzaladığı anlaşma uyarınca, Almatı’da 10 milyar won (7.2 milyon dolar) yatırım yapacak bir asansör araştırma ve geliştirme tesisi inşa edecek. Tesisin 2028 yılına kadar tamamlanması planlanıyor.
Her iki kuruluş da nadir toprak metallerinin ortak araştırma ve işlenmesi konularında iş birliği yapma ve alanda uzmanları yetiştirme konularında çözümler arayacaklar.
Ülkenin teknolojik ilerlemelerinde ve endüstriyel üretiminde kritik minerallerin önemli olduğuna dikkat çeken Güney Kore, bu minerallerin yarı iletkenlerden, önemli bir Güney Kore ihracat kalemi olan elektrikli araçlara kadar her şeyde kullanıldığını belirtiyor.
Güney Kore’nin Orta Asya’daki minerallere erişimi sağlayarak, ülkenin kaynaklarını çeşitlendirmeyi ve özellikle Çin gibi tek bir tedarikçiye bağlı kalmaktan kaçınmayı hedeflediği belirtiliyor.
Ekonomik sonuçları özetleyen Güney Kore Devlet Başkanı’nın Ekonomi İşleri Kıdemli Sekreteri Park Chun-sup, Güney Kore şirketlerinin “inşaat yetenekleri ve güvenilirliği ile tanındığını” belirterek, katılımlarıyla projelerin Almatı Halka Yolu ve Şımkent birleşik enerji santrali gibi projelerde yer aldıklarını vurguladı.
İki liderin ortak açıklamasında, Kazakistan uranyumunu Güney Kore’ye devam etme ve miktarlarını arttırma olasılığını göz önünde bulundurma konusunda anlaştılar. Kazakistan, uranyum kaynakları konusunda önemli bir aktördür. Ülke, dünyanın en büyük uranyum üreticisidir.
“Kazatomprom milli atom şirketi, doğal uranyum tedariki için yetkili Kore enerji şirketinin resmi web sitesindeki halka arzları sürekli olarak izliyor ve böyle bir duyuru yapıldığında ihalelere katılmayı düşünüyor,” açıklamada yazmaktadır.
Otomobil endüstrisinde de büyük potansiyel bulunmaktadır.
“Kazaklar tarafından satın alınan yeni arabaların üçte birinden fazlası Güney Kore arabaları olup, Kazakistan’dan ithal edilen ham petrol ve uranyum Güney Kore’nin enerji güvenliğini güçlendirmede önemli bir rol oynamaktadır,” Güney Kore lideri, yatırım turu forumunda belirtti.
Kasım 2023’te KIA, Kostanai’de yeni bir tam döngü tesisinin inşasına başladı. Almatı’da Hyundai araçların küçük ölçekli montaj tesisinin yanı sıra Semei’de Daewoo Bus Global otobüslerinin ortak üretimi de bulunmaktadır.
Diğer gelecek projeler arasında Doosan Enerbility’nin Türkistan’da birleşik çevrim tesisi tabanlı bir enerji santralı, Samsung Electronics’in Kazakistan’da beyaz eşya üretimine başlama planları ve GL Ralpha’nın Astana’da bir biyofarmasötik tesisi inşa etme planları yer almaktadır.
Kore’nin Orta Asya diplomasi yaklaşımı
Ortak açıklamada, Kazak lideri, Güney Kore’nin K-ipek Yolu Stratejisi’ni desteklediğini ifade etti. Güney Kore, gelecek yıl tüm beş Orta Asya ülkesinin liderleriyle bir zirve düzenlemeyi planlamakta.
“Astana ve Seul’un güncel konulardaki pozisyonları benzer. Ülkelerimiz çok taraflı iş birliğini güçlendirmekten ilgi duyuyor. Kazakistan, Kore Cumhuriyeti tarafından öne sürülen K-ipek Yolu konseptini desteklemektedir,” dedi Tokayev, 12 Haziran tarihinde düzenlenen ortak basın toplantısında.
