Hükümet, vatandaşların araziyi özel mülk olarak kaydetmelerine izin veriyor
Uzbekistan’da Topraklar Özel Mülkiyete Dönüşüyor
Yenilenen Anayasa’nın 68. maddesiye birlikte “Toprak, milli servet olarak korunarak ve akılcı kullanımını sağlayan kanun tarafından belirlenen şartlar çerçevesinde özel mülkiyet olabilir.” hükmü getirildi. Muhsinjon Kholmukhamedov, Ekonomik Araştırmalar ve Reformlar Merkezi’nin müdür yardımcısı, bu maddenin özünü açıkladı.
Bu madde, özel mülkiyetin geliştirilmesine yönelik gerçek devrim niteliğindeki değişikliklerden biri olarak hizmet eder.
Yıllardır Özbekistan’da toprağın özel mülkiyeti tam olarak uygulanamadığı için gerçek sahibi katmanının yeterince oluşmamasına, toprağın gerçek bir mal olarak piyasaya dahil edilmemesine ve yabancı yatırımcıların ulusal ekonomiye olan güveninin azalmasına neden oldu.
Yani başka bir deyişle, toprak aslında piyasada pahalı olsa da resmen bir değeri yoktu. Bir girişimci hem toprağını teminat gösteremez hem de işletmesinde bir mal olarak yansıtamazdı. Bu tür bir sistem, yasadışı toprak satışlarının artmasına neden oldu.
Toprağın özel mülkiyet olarak tanınması, sahibine doğrudan nasıl fayda sağlar?
Özelleştirilen bir arsa sahibi, satma, bağışlama, takas, ipotek etme ve miras bırakma haklarını kazanır.
Devlet, sadece sahibin onayıyla, sözleşme temelinde, piyasa değeri üzerinden özel mülkiyetteki arsayı yalnızca kamu ihtiyaçları için geri alabilir. Yani, toprak yıkıma uğramaz, toprak yalnızca devlet belirlenen fiyattan toprağı satın aldığında el değiştirebilir.
Toprakla ilgili özel mülkiyet, girişimcilerin krediye uygunluk seviyesini arttırmakta ve mülkün akılcı yönetimi sayesinde gelir artışına olanak tanımaktadır.
Toprağın özel mülkiyet olarak tanınması, sahiplerin sınıfını genişletmeye, toprak piyasasının gelişmesine ve arsa parsellerinin ekonomik verimliliğinin artmasına hizmet eder.
Bu madde, toprak kullanımı alanında piyasa mekanizmalarının uygulanmasında, bu alanda mülkiyet ve yasal ilişkilerin istikrarını sağlamakta ve toprak sahiplerinin mülkiyet haklarını garanti altına almakta son derece önemlidir.
Bu maddeyi Anayasa’ya dahil etmek, vatandaşların ve işletmelerin toprak hakkına anayasal düzeyde güvenli bir şekilde sahip olmasını sağlar. Bu, sadece sahiplerin haklarını güvenilir bir şekilde korumakla kalmaz, aynı zamanda toprağı özenli bir şekilde kullanma yükümlülüklerini de güçlendirir.
Aynı zamanda, yasada belirtilen durumlarda, toprağı özel mülkiyete aktarma mekanizmaları uygulanacaktır.
