İlber Ortaylı’dan ‘Evlilik insan doğasına aykırı mı?’ sorusuna olay yanıt! “Adam oluyor bir yamyam”
İlber Ortaylı bir YouTube programında yine Candaş Tolga Işık‘ın yönelttiği sorulara yanıt verdi. Evliliğin insan tabiatına yakırı olup olmadığı konusunda yöneltilen bir soru üzerine açıklamada bulunan ünlü tarihçinin sözleri sosyal medyada gündem oldu.
İLBER ORTAYLI’DAN ÇARPICI SÖZLER: “YALNIZ KALMAK FELAKETTİR!”
“Evlilik insan doğasına uygun.” açıklamasında bulunan İlber Ortaylı nedenlerini peş peşe sıraladı:
“Çünkü insanların çoğu yalnız kalamaz. Hele Türkiye’de! Bu çok açık. Yalnız kalmak bir felakettir insanlar için. Hele boşanmaları öyle görürler. Çünkü hayatlarını kendilerince götürüp, çalışmaya alışmamışlar. Hiç değilse insanların bir kısmında bu yok. Onun için hemen evleniyorlar. Yalnız kalma korkusu var, mülkiyetin teminatı var. Bu küçümsenecek bir şey değil, çok büyük bir koruyuculuk. İktisadi tarafı var. Yani ‘Ben evlilik dışı doğururum’ denmez kazanın dışında. İnsanlar hakikaten teminatlı bir ana – baba istiyorlar.”
“EVLENİP 3. GÜN YALNIZ YAŞAMAYA BAŞLAYANLAR VAR!”
Ünlü tarihçi “Türkler açık kalamaz!” dedi ve açıklamasına şöyle devam etti:
“Evlenip üçüncü gün yalnız yaşamaya başlayan var. Ruhen o evde aynı çatının altında yalnız yaşayabilirsin. Tabii bunu kural haline getirmek çok zor. Her halükarda Türk milleti yalnız yaşama kültürüne sahip olmayan bir takım. Bütün Akdeniz gibi. Biz de çok fazlasıyla. O yüzden bireyler ya evlenir ya da evlendirilir.
Bu çok önemli. Bir de ayrıca eski zamanda yalnız yaşamadan ileri gelen tehlikeler söz konusudur. Mesela size bir figür vereyim. Umumi harpten evvel bütün büyük ordularda yalnız yaşama söz konusuydu. Çünkü subayların terfi edene kadar zor bir hayatları olurdu. Nerede yaşar, nereye tayin olur, nasıl yaşar? Bunlar belli değildi. Dolayısıyla bunlar evlenmezler.”
Kendi gözlemlerinden devam eden Ortaylı açıklamasına şöyle devam etti:
“Şimdi ben Anadolu’ya gidiyorum. Oradaki şoförlerin her biri çok efendi, çok yardımcı görüyorum. Yalnız gelen ihtiyar insanlara yardım ediyorlar. Bizim Mübeccel Kıray’ın öyle bir tebliği vardı. ‘Büyükşehirde kimlikler nasıl belirlenir, adresin usulü nedir, neyi ifade eder?’ diye. Amerika’da beynelmilel toplantıda tebliği okuduğu zaman millet yerlere yatıyordu. Enteresan bir şey. Yani düşünebiliyor musun? Biri diğerine teyze, anne falan diyor. Bunları tercüme ettiler. Bir sürü İranlı ve Ermeni bizde de böyle diye çıktılar. Çok enteresan bu. Böyle bir mekanizma insanı ‘Lonely crowd’ yalnız kalabalık olma havasından kurtarıyor. Ben bunu Anaadolu’da görüyorum. Buraya geliyorum, yahu o melek simalar nereye gitmiş? O herifler, şoförler nereye gitmiş? Adam oluyor burada bir yamyam. Yani korkunç bir şey. Sabah almayıp çocuklu kadının önünden hızla geçiyor. Yani korkunç bir şey!”
Türk tarihçi İlber Ortaylı, evlilik kavramına dair ilginç ve tartışmaya açık bir soru gündeme getirdi: “Evlilik insan doğasına aykırı mı?” Bu soru, insan ilişkileri ve toplumsal yapı üzerine düşündürücü bir perspektif sunuyor. Ortaylı, bu soruya verdiği cevapta evliliğin insan doğasına aykırı olmadığını belirtirken, toplumsal yapı ve ilişkilerin evrimi üzerine dikkat çekici bir perspektif sunuyor.
Evlilik, insanlık tarihi boyunca değişen toplumsal yapı ve normlarla birlikte farklı şekillerde var olmuştur. İnsan doğasına aykırı olup olmadığı ise aslında büyük bir tartışma konusudur. Ortaylı’nın bu çıkışı, evlilik kavramının evrimsel ve toplumsal bir olgu olduğunu vurgulamaktadır. İnsanın doğası gereği tek eşli olup olmadığı da tartışmalı bir konudur ve bu konuda farklı görüşler bulunmaktadır.
Ortaylı’nın bu soruya verdiği cevap, evliliğin toplumsal bir olgu olduğunu vurgulamaktadır. Toplumların ve kültürlerin gelişimi, evlilik kavramını da etkilemiş ve değiştirmiştir. Birçok toplumda evlilik, toplumsal düzenin sağlanması, aile yapısının korunması ve neslin devamının sağlanması gibi temel işlevleri olan bir kurum olarak görülmüştür. Ancak zamanla evlilik kavramı ve işlevleri değişmiş, toplumsal normlar ve değerlerin etkisiyle farklı formlar almıştır.
İlber Ortaylı’nın “Evlilik insan doğasına aykırı mı?” sorusuna verdiği cevap, bu konunun derinliklerine inmeye ve toplumsal yapı üzerine düşündürmeye yöneliktir. Evlilik kavramının evrimsel bir olgu olduğu ve insan doğasıyla ilişkili olduğu konusunda farklı düşünceler bulunsa da, Ortaylı’nın bu konuya getirdiği perspektif tartışmaya açık ve düşündürücüdür.
Sonuç olarak, İlber Ortaylı’nın evlilik kavramı üzerine yaptığı bu çıkış, toplumsal yapı, insan ilişkileri ve evrimsel süreçler üzerine düşünmeye yönlendiren bir perspektif sunmaktadır. Evlilik kavramının insan doğasına uygunluğu ve toplumsal yapı üzerine düşünmeyi teşvik eden bu çıkış, konunun farklı boyutlarını ve perspektiflerini gözler önüne sermektedir. Evlilik kavramı, insan doğası ve toplumsal yapı üzerine düşünmeye devam ettiğimiz sürece, bu tür tartışmaların önemi ve değeri her zaman devam edecektir.
