İngiltere’de Bulunan Kazak Tarihi Hakkındaki El Yazmaları
Astana – Milli El Yazmaları ve Nadir Kitaplar Merkezi uzmanları, Kültür ve Bilgi Bakanlığı’nın 18 Mart’ta bildirdiği üzere, Londra, Oxford ve Manchester’da 15 el yazması ve yaklaşık 500 arşiv belgesi buldu. Kazakistan’ın tarihine ait eserler, Birleşik Krallık’a yapılan bir araştırma seferinde elde edildi.
Kazak uzmanlar ve yabancı akademisyenler, el yazmaları ve diğer eserler üzerinde ortak araştırmalar yapmaya karar verdi.
Ulusal merkezin direktörü Zhandos Boldykov, “Kazakistan’ın tarihine ait el yazmalarını, nadir kitapları ve arşiv belgelerini bulup elde etmek, Ulusal Arşiv Fonu’nun gelişimine katkı sağlayacaktır. Tarihi belgelerin kopyalarını aldık” dedi.
Manchester’da bulunan el yazmalarından biri, ilk olarak Kuran’ın tercüme edilmiş kutsal kitabıdır. 10-12. yüzyıllarda Kara-Hanlı devletinde Türkçe’ye çevrilen ve Yusuf Balasaguni’nin “Kutti Bilik” (Cömert bilgi) çevirisi dilini andıran benzersiz bir eserdir.
Diğer el yazması ise, İslam alimleri arasında önemli bir figür olan Abu Nasir el-Farabi’nin biyografisi ve eserleri hakkında bilgi içeren Arapça bir Ortaçağ eseridir. Avrupalı araştırmacı Carl Brockelmann, bu el yazmasının el-Farabi’ye ait olduğunu belirtmiştir.
Oxford’daki Bodleian Kütüphanesi’nde bulunan Abu Saeed Abd-al-Hayi-Gardizi’nin 11. yüzyılın Fars tarihçisi tarafından yazılan “Zein al-Akhbar” adlı eseri dikkat çekti. 1049-1053 yılları arasında yazılan eser, İslam öncesi Pers kraları, Muhammed’i, 1032’den önceki halifeleri ve 1041’den önceki Horasan hakkında tarihçeler içermektedir.
El yazması, Hindistan’ın bilim, dinler ve tatilleri, Asya’nın Türk kabileleri, Ruslar ve Yunanlılar hakkında bölümler içeriyor.
2017’de başlatılan merkez, Kazakistan’ın tarihine ait el yazmaları ve nadir kitaplar koleksiyonunu araştırma topluluğuna sağlarken, eski dillerin Kazakça’ya çevirilmesi için edinme, restorasyon, dijitalleştirme ve çeviri çalışmalarına da yoğun bir şekilde devam etmektedir.
