İnsan Hakları Aktivistleri Yabancı Temsilciler Kanunu’nun Gözden Geçirilmesini İstiyor
Uluslararası İnsan Hakları Federasyonu (FIDH), Kyrgyzstan’daki üye örgütü Bir Duino-Kyrgyzstan ve Eşitlik Koalisyonu, Kyrgyz makamlarına insan hakları yükümlülüklerine tam olarak uymaları, sivil toplumun özgür ve güvenli bir şekilde faaliyet göstermesine izin verilmesi ve sivil alanın saygı görmesi ve tekrar sağlanması çağrısını tekrarlayarak, Kyrgyzstan’ın Bağımsızlık Günü vesilesiyle çağrıda bulunuyor. FIDA web sitesinde yayımlanan çağrıda, Ortadoğu’daki “demokrasi adası” olarak bilinen Kyrgyzstan’ın son zamanlarda yabancı finansmanlı insan hakları örgütlerine sıkı kontrol getiren Rusya tarzı “yabancı temsilciler” yasası da dahil olmak üzere sivil alanı büyük ölçüde kısıtlayan bir dizi yasa ve uygulama benimsemesine dikkat çekiliyor.
İnsan hakları aktivistleri, Kyrgyzstan’ın Uluslararası Sivil ve Siyasi Haklar Sözleşmesi (ICCPR) ve Uluslararası Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Sözleşmesi (ICESCR) dahil olmak üzere altı diğer önemli uluslararası insan hakları sözleşmesine erişen ilk Orta Asya Devleti olduğunu belirtiyorlar. 2022’de üçüncü kez Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Konseyi üyesi olarak yeniden seçilen Kyrgyzstan, “insan haklarının teşviki ve korunmasında en yüksek standartları koruma” konusunda özel bir sorumluluk üstlenmiştir.
Ancak, insan hakları durumu son aylarda sürekli kötüleşen Kyrgyzstan’da, 2 Nisan 2024 tarihinde Kyrgyzstan Cumhurbaşkanı Sadyr Japarov, yabancı fon alan insan hakları örgütleri üzerinde sıkı kontrol sağlayan ve var olan “Kar Amacı Gütmeyen Kuruluşlar Yasası”nı değiştiren Rusya’dan esinlenen “yabancı temsilciler” yasasını imzaladı. Benzer şekilde, Ağustos 2021’de “Yanlış Bilgi” yasasının kabul edilmesinden bu yana, yetkililer ülke genelinde bağımsız medyayı susturarak, Radio Azattyk ve önde gelen araştırmacı medya kuruluşu Kloop Media’nın web sitelerinin kapatılmasını ve sonrasında otoriteler tarafından feshedilmesini de içeren adımlar attılar.
FIDH, Bir Duino ve Eşitlik Koalisyonu, Kyrgyz makamlarına insan hakları yükümlülüklerine tam olarak uymaları ve Kyrgyzstan’da sivil alanın saygı görmesi ve tekrar sağlanması, “yabancı temsilciler” yasasının adil ve bağımsız bir yargı incelemesini sağlama konusunda acilen çağrıda bulunuyor. Ayrıca, uluslararası toplumu, Kyrgyz makamlarını, başta “yabancı temsilciler” yasası olmak üzere baskıcı yasaları kaldırmaya çağırmak için ellerindeki tüm siyasi, diplomatik ve ekonomik olanakları kullanma konusunda tek taraflı ve çok taraflı platformlarda baskı yapmaya çağırıyorlar.
