Kazak Kültüründe Kurtlar, Atlar ve Kargalar Neden Sadece Hayvanlar Değildir?
Kazak göçebeleri için kutsal olan hayvanlar hakkında bilgi veren bir makale yer aldı. Saltanat Asanova tarafından yapılan bir röportajda, geleneksel Kazak toplumunun tamamen göçebe sığırcılığa dayandığı ve bu durumun hayvanlara derin saygı duymalarını sağladığı belirtildi. Kurtlar dayanıklılığı simgelerken, atlar hayatta kalmak için önemliydi ve kargalar da manevi haberciler olarak hizmet verdi. Ancak, bu hayvanları Kazak kültüründe neden kutsal kıldı?
Kurtlar, özellikle geniş Avrasya steplerinde artiodactyls sürüleriyle dolaşarak seçici avlanırlar. “Kurt sürüleri asla güçlü, genç hayvanları veya sürünün liderlerini hedef almazlar. Bunun yerine, zayıf, hasta veya genç hayvanlara avlanırlar. Neden? Çünkü kurtların, ana besin kaynağı olan artiodactyls sürüsünü korumak için büyük bir çıkarı vardır. Bu doğal denge, göçebeleri ilham aldı ve kurtları ekosistemin avcıları ve koruyucuları olarak gördü. Kurt, bozkır kabileleri arasında derin saygı duyulan bir totem haline geldi, dayanıklılığı, birlik ve hayatta kalma sembolize etti. Bu etki geleneksel oyun kokpar veya kok bori’den yansımalarını şimdiye kadar sürdürdü.” şeklinde açıklamalarda bulundu.
Atlar, Kazak göçebe hayatının can damarıydı. Yerleşik toplumların ineği tercih ettiği aksine, göçebe Kazaklar atlar, develer ve koyunlar yetiştirirdi – uzun mesafeler kat edebilen ve kilo kaybetmeden seyahat edebilen hayvanlar. Asanova, bu hayvanların yıl boyunca yem bulma yeteneklerine vurgu yaparak, “Bu hayvanlar için ek yem gereksizdi, bu nedenle sürülerin yıl boyunca açık otlaklarda kalmasına izin verildiğini belirtti. Kazaklar arasında, her bir atın yaşamının belirli bir adı vardı ve bu da göçebeler ile atları arasındaki derin kültürel bağı yansıtıyordu.
Kutsal kuşlar olarak baykuşlar, kargalar, kuğular ve akbaba arasında yer alıyorlar. Baykuşun, kötü gözü uzaklaştırdığı ve çocukları koruduğuna inanılıyordu. Karganın Kazak kültüründeki özel bir yeri vardı. Bazı geleneklerde ölümle ilişkilendirildiği gibi, Kazaklar kargayı dünyevi ve manevi dünya arasında bir haberci olarak gördüler. Kazaklar ayrıca leyleklere de derin saygı duyardı ve onlara asla av yapmazlardı. Onların zarafeti ve saflığı, ilahi varlığın semboller olarak görülmesiyle ve onlara zarar vermek ciddi bir ihlal olarak kabul ediliyordu. Kazakistan’da berkut olarak bilinen altın kartal da göçebe hayatında önemli bir rol oynadı. Avlanmada kullanılan berkut, tilkileri, tavşanları ve hatta kurtları yakalamada yardımcı oldu.
Derin bir hayvan Bağlantısı Scythian-Saka hayvan stili’nde yansıtılmıştır. Ayrıca, Kazak süsleme bugün antik Scythian hayvan tarzının bir evrimi olduğu, ancak sembolizme doğru hareket ettiği belirtildi. Süslemelerin örnekleri: ‘tuyetaban’ (deve izleri), ‘koshkarmuyiz’ (koç boynuzları) ve ‘kusmuryn’ (kuş gagası desenleri).
Tengrianism: Doğa ile ruhsal bağ
Kazakların doğayı kutsal olarak gördüklerini ve bu inanç sisteminin Tengrianizm olarak bilinen, doğal unsurların tanrısal olarak görüldüğü bir felsefe olduğunu belirtti. “Hayvanlar dışında, göçebeler diğer doğal güçleri de yani toprağı, suyu ve göğü de taparlardı” dedi. Bu dünya görüşü, doğayla uyumlu bir ilişkiyi vurgulayarak, sürdürülebilirliği ve tüm canlı varlıklara saygıyı sağladı.
Bu makale orijinal olarak Tengrinews’de yayımlanmıştır.
