Kazakistan, 2019’dan Bu Yana 18 Kat Büyüyerek Önde Gelen Teknoloji Merkezi Olarak Ortaya Çıkıyor
Kazakistan, Teknoloji ve Yapay Zeka Gelişimini Destekleyen Hükümet İnisiyatifi ile Küresel Bir Teknoloji Merkezi Haline Geliyor
ASTANA – 25 Mart’ta yayınlanan Dealroom.co raporu, Kazakistan’ın kaynak tabanlı bir ekonomiden dünya çapında en hızlı büyüyen teknoloji merkezlerinden birine dönüşümünü vurguluyor. Startup ekosistemine önemli bir büyüme ve teknoloji ile yapay zeka gelişimini destekleyen hükümet destekli girişimlerle birlikte Kazakistan’ın dikkat çekici bir dönüşüm geçirdiğini gösteriyor.
“Kazakistan sadece altı yıl içinde kaynak tabanlı bir ekonomiden dünyanın en hızlı büyüyen teknoloji merkezlerinden biri haline gelerek şu anda 26 milyar dolar değerinde – ki bu 2019’dan bu yana onsekiz kat artış anlamına geliyor. Aynı dönemde, teknoloji sektörleri küresel olarak 2,6 kat büyümüş durumda,” raporda yer alan ifadeler.
Kaspi ve Freedom Holding Corp gibi şirketlerin yükselişiyle – ülkenin en başarılı, milyar dolarlık tek boynuzlu şirketleri – Kazakistan’ın startup-tek boynuzlu oranı şu anda %2,9 seviyesinde bulunuyor ve dünya liderleri İsrail (%2,3), Çin (%2,0) ve Amerika Birleşik Devletleri (%1,3) gibi ülkelerin büyüme seviyelerinin önünde bulunuyor.
Ödeme, pazaryeri ve fintech platformu Kaspi son zamanlarda 10 milyar dolarlık değerleme kilometre taşını aşarken, Freedom Holding Corp dünyanın en iyi performans gösteren teknoloji hisselerinden biri olmuş, 2019’dan bu yana %775 artarak Meta, Apple, Amazon, Microsoft ve Google gibi teknoloji devlerini geride bırakmıştır. Freedom, 2024 yılında 1,6 milyar dolar gelir elde ederken, Kaspi 2024 yılında 5 milyar dolar gelir elde etmiştir.
Kazakistan’ın yükselen ekosisteminin başka bir başarım metriği, 10 milyon dolar veya daha fazla gelire sahip fonlanmış şirketlerin yüzdesidir. Kazakistan’da şirketlerin %2,8’i yıllık gelir oranını bu seviyenin üzerine çıkarırken, bu oranlar İsveç (%1,05), İsrail (%1,0) ve Almanya (%0,81) gibi ülkelerde daha düşüktür.
Teknoloji ve Yapay Zeka İçin Hükümet Desteği
Kazakistan’ın olağanüstü büyümesi, en üst düzey politik düzeyde teknoloji ve yapay zeka konusunda büyük bahse girmesinden kaynaklanmaktadır. Bu yıl açılacak olan yeni bir uluslararası AI Merkezi – alem.ai – yapay zeka araştırması, inovasyonu ve küresel iş birliği için bir merkez sağlayacak. Merkez, üst düzey yetenekleri çekmeyi, atılım gelişmelerini teşvik etmeyi ve Kazakistan’ı AI odaklı çözümlerin lideri konumuna getirmeyi hedeflemektedir.
“Bu, Dijital Kalkınma, İnovasyonlar ve Havacılık Endüstrisi Bakanlığı tarafından başlatılan bir çalışmayı takip ediyor ki bu çalışma, bir e-Hükümet portalı ve e-Lisanslama gibi inisiyatiflerde liderlik yaparak iş kurma sürecini büyük ölçüde hızlandırmıştır.
Dijital Kalkınma, İnovasyonlar ve Havacılık Endüstrisi Bakanlığı ve Astana Hub arasındaki bir iş birliğiyle, 2024 yılının sonunda 1 milyar dolarlık bir Fon-of-Fonlar duyurulmuştur.
Rapora göre, bu yıl başlatılacak olan fon, orta vadeli özel yatırım hedefi olarak 1 milyar dolar hedeflemektedir.
Kazakistan, kaynak tabanlı bir ekonomiden teknoloji gücüne hızla dönüşürken, bu yükseliş, gelişmekte olan pazarların stratejik teknoloji yatırımları ve ulusal liderlik yoluyla geleneksel gelişim yollarını doğrudan aşabileceği etkileyici bir örnek sunmaktadır.
InDrive’in kurucusu ve CEO’su Arsen Tomsky, InDrive’i başlattıklarında küresel oyuncular tarafından genellikle göz ardı edilen gelişmekte olan pazarlardaki mobilite sorunlarını ve haksızlıkları ele almayı hedeflediklerini belirtti.
Kazakistan’ın startup ekosistemi bugün 2019’dan bu yana 18 kat büyüdüğünü söyleyerek, bu başarılı büyümenin yerel kurucuların olağanüstü enerjisi, yüksek kaliteli eğitim sistemi ve Astana Hub gibi hükümet inisityatifleri ile sağlandığını ekledi.
“Bu inanılmaz büyüme, inovasyonun sınırlarının olmadığını doğrular. Anahtar, amaca uygun olarak inşa etmek, en son teknolojiyi ve uzmanlığı kullanmak ve yerel köklere sadık kalmak, aynı zamanda ilk günden itibaren küresel düşünmektir,” dedi.
Dijital Kalkınma, İnovasyonlar ve Havacılık Endüstrisi Bakanı Zhaslan Madiyev, Kazakistan’ın dinamik ve yenilikçi bir teknoloji ekosistemi teşvik etmeye kararlı olduğunu belirtti. Kazakistan’ı bölgenin teknolojik ilerlemenin lider merkezi konumuna getirmek istediklerini vurgulayan Madiyev, hükümetin başlangıç girişimcilerini Astana Hub tarafından sağlanan inisiyatiflerle aktif olarak desteklediğini söyledi.
“Dealroom.co gibi küresel platformlarla yapılan iş birlikleri, startup’larımızın görünürlüğünü arttırırken uluslararası yatırımları çekiyor ve büyümelerine olanak sağlıyor. Sürekli destek ve stratejik iş birlikleri ile Kazakistan’ın yükselen teknoloji sektörünün küresel teknoloji manzarasına önemli katkılar yapmaya devam edeceğine inanıyoruz,” dedi.
