Kazakistan, Türk Devletleri ve Dünya Sağlık Örgütü ile Sağlık İlişkilerini Güçlendiriyor
ASTANA – Kazakistan Başbakanı Olzhas Bektenov, 8 Nisan’da Türk Devletleri Teşkilatı (OTS) Sağlık Bakanları ve Avrupa Bölgesi Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Bölgesel Direktörü Hans Kluge ile biraraya geldi. Kazakistan Sağlık Bakanı Akmaral Alnazarova, OTS Sağlık Bakanları beşinci toplantısının sonuçları hakkında bir rapor sundu.
Toplantıda Kazakistan’ın OTS ile işbirliğini artırma planları ele alındı, özellikle de uzmanlık değişimleri ve modern tıbbi teknolojilerin transferi konusunda. Kazakistan ve ortak ülkelerinde sağlık hizmetlerinin geliştirilmesine yönelik öneriler de değerlendirildi. Toplantıda OTS üye devletlerinin küresel sağlık sorunlarına karşı koordineli bir yanıt vermenin önemi üzerinde duruldu, Başbakanın basın servisi tarafından bildirildi.
Bektenov, geniş çapta sağlık tehditleriyle karşı karşıya kalmak için koordineli çabalar ve yakın işbirliklerinin önemli olduğunu vurguladı. Kazakistan’ın, yeni altyapı, çok disiplinli klinikler ve tıbbi ekipmanların modernizasyonunu içeren önemli bir sağlık modernizasyon sürecinden geçtiğini belirtti. Kazakistan aynı zamanda ilaç endüstrisini güçlendirmek için çalışıyor.
“WHO, çabalarımıza önemli destek sağlıyor. Solunum yolu hastalıkları, dolaşım sistemi hastalıkları ve ölüm oranlarındaki azalmaya yol açan ortak sistemli iş birliğinin ve teknik ve uzman desteğin sonucu,” dedi ve Kazakistan’ın deneyimini diğer OTS ülkeleriyle paylaşmaya hazır olduğunu tekrarladı.
Ortak ülkelerin sağlık bakanları, Kazakistan’ın sağlık hizmetlerini iyileştirmekteki ilerlemelerini gözlemledi. Önümüzdeki iki yıl için odak noktası birinci basamak sağlık hizmetlerinin geliştirilmesi, acil bakımın sağlanması, tüberküloz ve diğer hastalıklarla mücadele ve özellikle Macaristan’ın ilgili hükümet kurumlarıyla farmakolojik işbirliğinin güçlendirilmesi olacak. Su hijyenini iyileştirmeye yönelik çabalar da ele alındı.
WHO ile İşbirliği
WHO ile etkileşim, WHO Avrupa Bölgesi Ofisi ile Kazakistan Sağlık Bakanlığı arasındaki iki yıllık işbirliği anlaşmalarının çerçevesinde yürütülmektedir. 2024-2025 için ana işbirliği alanları arasında evrensel sağlık hizmeti kapsamı, acil duruma hazırlık, bulaşıcı olmayan hastalıkların önlenmesi ve One Health yaklaşımının uygulanması bulunmaktadır.
Kluge, Kazakistan’ın kapsamlı önleyici tedbirlerle kronik bulaşıcı olmayan hastalıklardan kaynaklanan erken ölümleri azaltma çabalarını övdü. Kalp-damar hastalıkları ve kanser gibi hastalıklardan kaynaklanan erken ölümleri azaltan on ülke arasında Kazakistan’ın yer aldığını vurguladı.
“Kazakistan’ın önleme alanında aldığı tedbirler büyük etki yarattı: elektronik sigara kullanımı yasaklandı, sıkı bir alkol politikası uygulanıyor ve insan papilloma virüsüne karşı bir aşı programı yürütülüyor. Bugün, genç uzmanların Kazakistan’daki PHC seviyesinde hizmet sunum sisteminin lider uzmanları olacak şekilde eğitileceği Birinci Basamak Sağlık Hizmetleri Akademisi’nin açılışından bahsediyoruz,” dedi Kluge.
Kazakistan’ın Sağlık İnisiyatifleri ve Yatırımları
Kazakistan, erişilebilir ve yüksek kaliteli birinci basamak sağlık hizmetlerinin prensiplerini tanıtıp uygulamaktadır. Ülke, ileri hemşirelik uygulamaları, kanser ve kalp-damar hastalıkları için erken teşhis taramaları gibi çeşitli girişimler başlattı ve kardiyoloji, onkoloji ve endokrinoloji konusunda uzmanlık merkezleri oluşturdu.
2024 itibarıyla, Kazakistan’ın sağlık sektörüne yapılan yatırım %8,4 artarak yaklaşık 920 milyon dolara ulaştı ve bu yatırımın üçte biri özel sektörden geldi. Farmasötik endüstrisine yapılan yatırımlar ise neredeyse ikiye katlandı ve 91,3 milyon dolara ulaştı. Yerel üretimle ilgili hedef, 2029’a kadar yıllık%50 yerel üretim seviyesine ulaşmak için her yıl arttırılacak.
Son beş yılda, Kazakistan, Kırsal Sağlık Hizmetlerinin Modernizasyonu Ulusal Projesi kapsamında 784 yeni tıbbi tesisi açtı, bunların 467’si birinci basamak sağlık merkezidir. Doğumda beklenen yaşam süresi de yaklaşık 3,5 yıl artarak 75 yaşına yükseldi.
Toplantının ardından, yetkililer sağlık konularında ortak bir deklarasyon, sağlık için ortak bir eylem planı ve personel eğitimi ve biyolojik güvenlik konularında işbirliği anlaşmaları imzaladılar.
Türk Devletleri Teşkilatı (OTS) Sağlık Bakanları, 7 Nisan’da, Kazakistan’ın Ulusal Acil Tıp Koordinasyon Merkezini işbirliği için tek bir platforma dönüştüren bir anlaşmaya imza attılar.
