Kazakistan ve Hindistan, Kuzey-Güney Ulaşım Koridoru ile İlişkilerini Güçlendiriyor
Kazakistan ve Hindistan uzmanları, 11 Mart’ta Maqsut Narikbayev Üniversitesi’nde düzenlenen özel bir etkinlikte ticari ilişkileri ve Uluslararası Kuzey-Güney Ulaştırma Koridoru’nun (INSTC) ekonomik bağları güçlendirmedeki rolünü tartıştılar. Tartışma, işbirliğinin önemini vurguladı ve bölgenin ekonomik büyümesini destekleme potansiyeline dikkat çekti.
Katılımcılar, INSTC’nin artan kargo taşımacılığı ve seyahat süresinin azaltılmasına dair avantajların ötesinde sunduğu imkanlara da değindiler. Ayrıca montaj tesisleri için tedarik zinciri verimliliğini artırır, uzman profesyonelleri çeker ve dijitalleşme ve lojistik altyapıdaki ileri teknolojilerin tanıtımını kolaylaştırır.
Stratejik iş birliği
Kazakistan Dışişleri Bakanlığı’nın Asya-Pasifik bölümünde Güney Asya Direktörü olan Sanzhar Ualikhanov, ikili ilişkilerin gücünü vurgulayarak “ortak çabalarla, güvene dayalı bir siyasi diyaloğun yanı sıra güçlü ekonomik ve kültürel bağlar kurmayı başardık, bu da işbirliğimizi stratejik bir ortaklık seviyesine çıkarmamıza olanak tanıdı.” dedi.
Kazakistan’ın imalat sektörünün gücünü vurgulayan Ualikhanov, 2024 yılında “1.3 trilyon tenge (2.4 milyar dolar) değerinde 180 yatırım projesi gerçekleştirildiğini, bu da sektörde son on yılın en yüksek olan yüzde 6 büyümeyi getirdiğini” belirtti.
Hükümetin yeni girişimleri destekleme ve büyük ölçekli sanayi projeleri başlatma konusundaki kararlılığını sürdürdüğünü ifade etti.
Ayrıca, Kazakistan’daki Hindistan yatırımlarının arttığına dikkat çekerek, 2023 yılının sonunda Hindistan sermaye yatırımının 30.1 milyon dolara ulaştığını ve 2005 yılından bu yana toplam Hindistan yatırımlarının 460 milyon dolara çıktığını söyledi. İki ülke arasındaki ticaret hacmi 2024 yılında 1 milyar dolara yaklaştı ve Kazakistan enerji tedarikinde önemli bir rol oynadı.
“Ülkemiz, Hindistan’a petrol, gaz ve diğer enerji kaynakları tedarikinde güvenilir bir ortaktır,” diyen Ualikhanov, farmasötik, BT, tarım, uzay araştırmaları, ender metaller ve savunma alanlarında işbirliği potansiyelinin arttığını belirtti.
“İkili işbirliğimizde transit ve ulaşım sektörüne özel bir önem veriyoruz. Kazakistan’ı Hindistan ile bağlayan ana koridor INSTC’dir ve bu koridor, Hazar Denizi üzerinden İran limanlarına hem karayolu hem de deniz yolunu kullanmaktadır,” dedi.
Kazakistan’a Hindistan Büyükelçisi T.V. Nagendra Prasad, ekonomik bağları güçlendirmede bağlantının önemini vurguladı.
“Kazakistan, Hindistan için bölgede önemli bir ortaktır. Chabahar Limanı dahil olmak üzere ulaştırma altyapısının geliştirilmesi, ticaret verimliliğini artırmada ve stratejik işbirliğimizi derinleştirmede kritik bir rol oynamaktadır,” ifadelerini kullandı.
Ulaşım ve lojistikte devam eden işbirliğinin Kazakistan’ı Hindistan işletmeleri için önemli bir transit merkez haline getireceğini vurguladı.
Prasad, Hindistan’ın işbirliklerini genişletme konusundaki kararlılığını yineledi.
“Hindistan işletmelerinin özellikle yenilenebilir enerji, farmasötik ve bilgi teknolojisi alanlarında Kazakistan’daki yatırım fırsatlarını keşfetmelerini teşvik ediyoruz. Kazakistan’ın güçlü sanayi tabanı ve yatırımcı dostu politikaları, onu çekici bir destinasyon haline getiriyor,” dedi.
Prasad’a göre, INSTC, taşıma maliyetlerini düşürmüş ve yeni ticaret fırsatları açmıştır. Kazakistan’ı, Hindistan ve İran ile artan bağlantıdan faydalanarak koridorun önemli bir düğüm noktası olarak tanımladı.
“Geleceğe baktığımızda, bağlantı, Hindistan-Kazakistan ilişkilerinin temelini oluşturmaya devam edecektir. INSTC gibi girişimler, Hindistan’ın bölgesel bağlantıya olan taahhüdü ile birlikte Hindistan ve Orta Asya arasında daha derin entegrasyon için bir yol haritası sunmaktadır,” dedi.
Jeopolitik düşünceler ve zorluklar
New Delhi’deki Global Studies Enstitüsü Başkanı Ashok Sajjanhar, Hindistan ve Kazakistan arasındaki tarihsel ticaret ilişkilerini, onları İpek Yolu’na kadar izleyerek tartıştı. Ayrıca, Rusya-Ukrayna ve İsrail-Hamas çatışmalarını da içeren mevcut jeopolitik zorlukları ele aldı.
“2022 Şubat ayında başlayan Rusya-Ukrayna çatışması, Avrupa pazarlarına erişimi değiştirdi ve ticaret dinamiklerini değiştirdi. Ayrıca, devam eden İsrail-Hamas çatışması, Kızıldeniz ve Süveyş Kanalı üzerinden sevkiyatları engelleyerek küresel ticareti daha da etkiledi,” dedi.
Sajjanhar, Hindistan’ın geleneksel ticaret yolunun genellikle Mumbai’den başlayıp Kızıldeniz ve Süveyş Kanalı boyunca Akdeniz limanlarına kadar devam ettiğini belirtti. Ancak, INSTC gibi alternatif yolların da incelendiğini söyledi.
Kazakistan’ın koridordaki rolünün, yeni ticaret fırsatları sunan bir öneme sahip olduğunu vurguladı.
Ayrıca altyapı sorunları, güvenlik tehditleri, finansman sınırlamaları ve üye ülkeler arasındaki tutarsız tarifeler de dahil olmak üzere zorlukları vurguladı.
“Farklı koridor bölümlerinin farklı tarifeler uygulaması gibi gümrük engelleri ticareti karmaşık hale getiriyor. Gümrük Birliği’nin aksine, INSTC, bölünmüş düzenleyici çerçeveler altında işliyor ve ek maliyetlere ve verimsizliklere neden oluyor,” dedi.
“INSTC’nin tam potansiyelini açığa çıkarmak için siyasi taahhüt ve bölgesel işbirliği esastır. Koridor ilerleme kaydetmiş, ilk tren başarılı bir şekilde operasyonel hale gelmiştir. İleriki adımlarda ülkelerin stratejilerini uyumlaştırmaları ve özellikle artan jeopolitik bozulmalar göz önünde bulundurularak işbirliğini güçlendirmeleri gerekmektedir,” Sajjanhar ekledi.
Ticaret potansiyeli
Avrasya Ulusal Üniversitesi Siyaset Bilimi Bölümü Başkanı Zhanat Momynkulov, Kazakistan’ı Hindistan için Orta Asya’ya açılan kapı olarak tanımlayarak ekonomik büyüme ve teknolojik işbirliği için geniş fırsatlar sunduğunu belirtti.
“Kazakistan, Hindistan’ın Bağla Orta Asya politikası kapsamında en büyük ticaret ortağı olarak düşünülmelidir. Ortaklık, ticareti ve insanlar arası bağlantıları teşvik etmekte olup, uranyum cevheri de dahil olmak üzere ana kaynak taşımacılığını kolaylaştıran INSTC, Hindistan’daki merkezi olmayan ulaşım, lojistik ve gümrük sistemleri gibi zorlukları ele alabilmek için ekonomik işbirliği streamerhatırladıek istedim.
Momynkulov, Hindistan’ın genişleyen ekonomisi ve teknoloji alanındaki uzmanlığının işbirliği için yüksek getirili fırsatlar sunduğunu belirtti.
“İki ülke, dijital mühendislik ve BT’yi yatırım için öncelikli sektörler olarak belirlemiştir. Hindistanlı yatırımcılar için beceri geliştirme, e-devlet yönetimi ve dijital kamu altyapısı gibi alanlarda büyük bir potansiyel bulunmaktadır,” dedi.
Enerjiyi işbirliğinin önemli bir direği olarak vurgulayan Momynkulov, dünyanın üçüncü en büyük enerji tüketicisi olan Hindistan’ın Kazakistan’ı kritik bir tedarikçi olarak gördüğünü ve enerji bağlantılarını güçlendirmenin Hindistan için doğal kaynakların istikrarlı tedarikini sağlayacağını ve Kazakistan’ın enerji ihracatını çeşitlendirme hedefi ile uyumlu olacağını söyledi.
“Yeni stratejiler ve ileriye dönük politikaları değerlendirerek, hükümetlerin, işletmelerin ve akademik kuruluşların Hindistan-Kazakistan ilişkilerinin geleceğini şekillendirmek için elzem olacaktır. Stratejik ortaklıklar kurarak ve ticareti genişleterek, her iki ülke de uzun vadeli ekonomik refah ve jeopolitik istikrarı sağlayabilir,” dedi.
