Kazakistan ve Macaristan, Stratejik İşbirliğini Güçlendiriyor, Ekonomik İşbirliğini Genişletiyor
Kazakistan Yardımcı Başbakanı ve Dışişleri Bakanı Murat Nurtleu ile Macaristan Dışişleri ve Dış Ticaret Bakanı Péter Szijjártó, 17 Şubat tarihinde Astana’da bir araya geldi ve stratejik bağları derinleştirme ve ekonomik işbirliğini genişletme konusundaki kararlılıklarını teyit ettiler.
Kazak Dışişleri Bakanlığı basın servisinin bildirdiğine göre görüşmeler, siyasi, ekonomik, enerji ve kültürel-insani işbirliği de dahil olmak üzere geniş bir yelpazede ikili konuları kapsadı. Yetkililer, Kazak Cumhurbaşkanı Kassym-Jomart Tokayev’in 2024 yılı Kasım ayındaki Budapeşte ziyareti ve Macaristan Başbakanı Viktor Orbán’ın 2023 yılı Kasım ayındaki Astana ziyaretlerinin ardından yapılan anlaşmaların uygulanmasını incelediler.
Özellikle ticaret ve ekonomik ilişkilerin artırılmasına önem verildi. 2024 yılında ikili ticaret %4,4 artarak 200 milyon doları aştı. Nurtleu ve Szijjártó, iki ülkenin liderlerinin belirlediği hedefi gerçekleştirmek için ek önlemler almayı kabul ettiler: ticaret hacmini 1 milyar dolara çıkarmak.
Macaristan’ın Kazakistan’daki yatırımları 370 milyon doları aşarken, 16 proje devam ediyor ve değeri 700 milyon doları buluyor. Macar petrol ve gaz şirketi MOL’ün Kazakistan’ın Rozhkovskoye gaz kondenat sahasına 200 milyon dolarlık yatırım yapması ve Globalia’nın ülke genelinde güneş enerjisi santralleri inşa etmesi gibi dikkate değer girişimler bulunmaktadır. Ayrıca UBM Holding’in bu yıl 62 milyon dolarlık değere sahip üç hayvan yemi üretim tesisi inşa etmesi planlanmaktadır.
Macar banka şubelerinin Kazakistan’da açılması, Budapeşte’de bir multimodal kargo terminali inşa edilmesi, Kazakistan’dan Macaristan’a petrol ihracatının artırılması ve uranyum ile stratejik mineraller ticaretinin tesis edilmesi de dahil olmak üzere ekonomik ilişkilerin derinleştirilmesi için atılacak adımlar ele alındı. Bu çabaların önemli bir adımı, ortak bir yatırım fonunun oluşturulması olacaktır.
Her iki bakan, bilim ve eğitim alanında işbirliğini artırmaya odaklandı. Macaristan, Kazak öğrencilere yılda 250 burs imkanı sunarken, şu anda Macar üniversitelerinde öğrenim gören yaklaşık 1.000 Kazak öğrenci bulunmaktadır. Shymkent ile Budapeşte arasında yeni bir doğrudan hava yolunun Mayıs ayında hizmete girmesi, ikili ilişkileri daha da güçlendirecek ve işbirliği fırsatları yaratacaktır.
İki yetkili ayrıca BM ve Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) gibi uluslararası örgütlerde daha fazla işbirliği potansiyelini tartıştılar. Macaristan’ın Türk Dili Konuşan Devletler Örgütü (Türk Keneşi) ndeki aktif rolünü kabul ederek, Türk kökenli milletler arasında işbirliğini teşvik etmek için önemli bir adım olan Budapeşte’deki gelecek informal Türk Keneşi Zirvesi’ne dikkat çektiler.
Ziyaret, diplomatik akademiler arasında işbirliği ve Macarca çalışmalarının teşviki için işbirliği anlaşmalarının imzalanmasıyla sona erdi. Şu anda yaklaşık 30 Macar şirketi ve 40 ortak girişim Kazakistan’da faaliyet göstermektedir. 2005 yılından bu yana Macaristan’ın Kazak ekonomisine doğrudan yatırımı 370 milyon doları aşmıştır.
