Kazakistan’ın Büyüyen İşgücü Nüfusu Ekonomik Kazançları Açıyor
Kazakistan’ın demografik manzarası evriliyor ve hemen hemen tüm toplumsal destek sistemlerini etkiliyor. Bu değişiklikler iş ve tüketici pazarlarını, eğitim, sağlık ve emeklilik sistemlerini etkiliyor.
Çalışma çağı nüfusunun artışı
Temel trendlerden biri, cinsiyet ve yaş yapısının dönüşümüdür ve birkaç özelliğe sahiptir.
İlk olarak, son on yılda nüfus içinde çalışma çağındaki vatandaşların oranı 2011’de %64’ten 2023’te %57,7’ye düştü. Bu sürede çocukların payı %26,1’den %31,2’ye ve yaşlı neslin payı %9,9’dan %11,4’e yükseldi.
Ancak, çalışma çağındaki nüfusun azalma hızı son yıllarda yavaşladı. Bunun nedeni, yüksek doğum oranıyla işaretlenen 2000’lerde doğmuş neslin yetişkinliğe ulaşmasıdır.
İkincisi, nüfus yapısındaki kadınların payı azalıyor. 2011’de kadınlar nüfusun %51,8’ini oluştururken erkekler %48,2’sini oluşturuyordu. 2023 başlarında, kadınların payı %0,6 düştü. Bu değişim, çalışma yaşının altındaki vatandaşların artmasına ve erkek nüfusunun daha fazla olmasına bağlanmaktadır.
Üçüncü olarak, ülkenin kuzeydoğu ve orta bölgeleri düşük doğal nüfus artışı ve negatif net göç nedeniyle yaşlanan bir nüfusla karşı karşıyadır. En yaşlı nüfus oranları Kuzey Kazakistan (%18,6), Doğu Kazakistan (%19,3) ve Kostanay (%16,8) bölgelerinde bulunmaktadır. Buna karşın, Türkistan ve Mangistau bölgeleri en genç nüfusa sahiptir.
Sonuç olarak, ülkenin mevcut demografik durumu oldukça elverişlidir ve işgücü piyasası ve genel ekonomi için önemli iç kaynaklar sağlamaktadır.
Demografik kâr
“Büyüyen işgücü piyasası ve ekonomik büyüme” kavramına bir örnek olan “demografik kâr” veya “demografik bonus”, ülkenin nüfus yapısındaki değişiklikler nedeniyle kazanabileceği ekonomik avantajı ifade eder.
Küresel uygulamada, Güneydoğu Asya, demografik kârı etkili bir şekilde değerlendiren dikkate değer örnekler sunmaktadır. Uzmanlar, bu demografik avantajın Doğu Asya Kaplanları tarafından yaşanan “ekonomik mucizeye” önemli ölçüde katkı sağladığını tahmin etmektedirler ve 1980’ler ve 1990’ların iktisadi büyümesinin dörtte birinden ikiyedisi kadarını oluşturmuştur.
Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu’na (UNFPA) göre Kore Cumhuriyeti’nin kişi başına düşen gayri safi yurtiçi hasılası 1950’den 2008’e kadar %2.200 arttı. Ancak, küresel örnekler, uygun demografik eğilimlerin her zaman gayri safi yurtiçi hasıla büyümesine dönüşmediğini göstermektedir, Brezilya’da olduğu gibi. Bu nedenle, demografik zorlukların üstesinden gelmek, gelişen kalkınma fırsatlarından yararlanmayı gerektirir. Bu, sosyo-ekonomik politikanın başlıca görevlerinden biridir.
Yazar, Kazakistan Cumhurbaşkanlığı Stratejik Çalışmalar Enstitüsü (KazISS) Ekonomi Politikaları ve Analizler Departmanı Başkanı Anna Alshanskaya’dır.
Makale aslen Kisi.kz web sitesinde yayımlanmıştır.
