Kazakistan’ın Gençleri: Gelecekteki İstihdam Zorluklarıyla Başa Çıkma
Gençler, global iş piyasasında birçok zorlukla karşı karşıya kalıyor ve Kazakistan da istisna değil. Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) verilerine göre, dünya genelinde 73 milyon işsiz genç bulunmakta olup, beşte biri ya işte ya da eğitimde bulunmuyor.
Gençler özellikle ekonomik istikrarsızlık dönemlerinde iş piyasasında daha savunmasız konumda bulunuyor. Yüksek veya orta öğretimini tamamladıktan sonra birçok genç, mevcut iş pozisyonları ile gereksinimleri uyuşmadığı için “ilk işe giriş tuzağı” ile karşı karşıya kalıyor. Bu uyumsuzluk gençleri çalışma alanları dışında çalışmaya veya uzun süre işsiz kalmaya zorlayabiliyor.
Kazakistan’da, 35 yaş altındaki gençler ülkenin iş gücünün yaklaşık %40’ını oluşturuyor. 2023 yılında, bu gençlerin çoğu (%75’ten fazla) ücretli çalışan konumunda bulunuyor. Hizmet sektörü özellikle genç iş gücünün önemli bir istihdam alanını oluşturup, işgücünün %40’ını kapsıyor.
Kazakistan’daki gençler, istihdamı sağlama ve kariyerlerini ilerletme konusunda engellerle karşılaşıyor. Genç işsizlik oranı 2023 yılında %3,5 olarak kaydedilmiş olmasına rağmen, ulusal ortalamanın (%4,7) oldukça altında olsa da, sorun önemini koruyor. Mesleki eğitim seviyesi düşük gençlerin işsizlikle karşılaşma olasılığı daha yüksek. Ayrıca, genç kadınlar (%4,3) genç erkeklere (%2,9) kıyasla daha yüksek işsizlik oranlarına sahip.
Gençler, yetişkinlere kıyasla daha sık olarak gayri resmi istihdamda bulunuyor, özellikle genç erkekler etkileniyor. Gayri resmi istihdam, özellikle düşük eğitim ve gelir seviyelerine sahip kırsal kendi işini yapan gençler arasında yaygındır.
Yaklaşık olarak Kazak gençlerin %7,3’ü Eğitimde Olmayan, İşte Olmayan veya Eğitimde Olmayan (NEET) kategorisine giriyor. Bu istatistik bölgeler arasında önemli farklılık gösteriyor ve NEET gençlerin en yüksek payı %10,3 ile Karaganda ve %10,2 ile Mangistau bölgelerinde bulunuyor.
Kazakistan, gelecek 10-15 yıl boyunca genç nüfusundaki artış nedeniyle ekonomik büyüme için “demografik pencere” yaşayacak. Ancak, bu “gençlik patlaması” geçici olacak ve bir süre sonra azalan doğum oranı ve artan yaşlı nüfus ile karşı karşıya kalınacak.
Uluslararası çalışmalar, genç işçilerin iş-yaşam dengesine çok önem vererek yeni çalışma koşulları talep ettiğini gösteriyor. Esnek istihdamın gençler arasında daha popüler hale gelmesi bekleniyor. Şu anda, Kazakistan’daki istihdam edilen nüfusunun %1’inden azı uzaktan çalışıyor, ancak uzmanlar uzaktan çalışma potansiyelinin %30 civarında olduğunu tahmin ediyor.
Bu trendler göz önüne alındığında, iş piyasasının genç neslin ihtiyaçları ve beklentilerine uyum sağlaması gerekecek. Şirketler, bu değişikliklere hazırlanmak için yeni istihdam modelleri uygulayarak ve ilgili eğitim programları geliştirerek önlem almalı.
Yazının yazarı, Kazakistan Cumhurbaşkanlığı Stratejik Araştırmalar Enstitüsü (KazISS) Ekonomik Politika ve Analiz Bölümü Başkanı Anna Alshanskaya’dır.
Makale aslen Kisi.kz web sitesinde yayınlanmıştır.
