“Kimya alanında iyi uzmanlar 20.000 dolara kadar kazanabilir” – genç kadın kimyager, akranlarını çalışmaya teşvik ediyor
KİMYA KONULARI HAKKINDA UZMAN ŞEYLER DÜŞÜNÜYOR
“Okullardaki kimya dersleri 40-45 dakika sürüyor ve bu süre içinde her öğrenciyi kimyasal reaksiyonlara dahil etmek ve her birinin ilgisini çekmek zor olabiliyor. Deneyler için yeterli zaman olmuyor. Bu görev özellikle sınıftaki öğrenci sayısı 30’u aştığında zorlaşıyor” diyor Zuhra Mahkamova, Kun.uz muhabiriyle yaptığı röportajda.
Zuhra Mahkamova 20 yaşında. 2021 yılında 13 yüksek öğretim kurumuna burslu olarak kabul edildi. Şu anda D.I. Mendeleev Rusya Kimya Teknolojisi Üniversitesi Taşkent şubesinde üçüncü sınıf öğrencisi ve üç yıldır kimya öğretmenliği yapıyor. Zuhra, “Mendeleev Çocukları” ve “Bir Kavanoz Kimya” projelerinin de yazarıdır. Zuhra, genel eğitim okullarındaki kimya derslerinin neden öğrencilerin ilgisini çekemediğini açıkladı ve genç bir eğitimci olarak bilgisizlikten kaynaklanan değerlerin azaldığını anlattı.
KOLAY BAŞARILAR BENİM İŞİM DEĞİL
“Babam her zaman ‘Kızını eğitirsen bir nesil, oğlunu eğitirsen bir aile eğitmiş olursun’ der. Bizim ailede kızların eğitimine büyük önem verilir. Akranlarım gibi ben de ders yıllarımda takılmak, telefonla oynamak, bilgisayar oynamak istedim, fakat ebeveynlerim eğitimimi yakından takip etti. Babam bize her zaman bilgiye sahip olmayı teşvik etti. Ailemizde ‘kolay başarılar benim işim değil’ diye bir motto var, bu yüzden her zaman daha zor olan şeylere ulaşmaya çalışırız. Çaba harcanan başarılar sonradan güzel sonuçlar doğurur.
Gerçekten de başta, kimyayı anlamak kolay değildi. Bazen, öğretmenler tarafından verilen görevleri yapamadığım için hatta ağladım. Üniversiteye kabul edilmeden önce on farklı öğretmenden ders aldım ve metodlarını inceledim. Çabalarım ve keşiflerim sonucunda bugün kimya benim hayatım oldu.
AKRABALARIMA DERS VERMEK ZOR OLDU
“8. sınıftayken annem beni bir kimya kulübüne götürdü, ama hiçbir şey anlamadım ve bunu öğrenmek istemediğimi söyledim. Konuyla bir yıl uğraştım. Ancak, araştırmalarıma devam ettim ve 17 yaşında öğretmenliğe başladım. Akranlarıma ders vermek hiç kolay olmadı. Başlangıçta yaşımı öğrencilerimden gizledim çünkü bazıları benim aynı yaştaki veya benimden daha genç oldugumu öğrenirse beni ciddiye almakta zorlanabilirlerdi. Bazıları derslere ağlayarak gelirdi ve onları teselli etmek ve derslere dahil etmek çok enerji gerektirirdi. Diğerleri ise ebeveynleri zorladığı için derslere katılırdı. Onların kalbini kazanmak ve derslere ilgi uyandırmak özel bir sanat ve derin psikolojik bilgi gerektirirdi.
KİMYA FİLMLERDEN DAHA İLGİNÇTİR
Genellikle, kimyasal süreçleri ve reaksiyonları filmlerdeki olaylarla karşılaştırarak açıklarım. Öğrencilerim bunu sever ve bu yüzden derslerimi keyifle alırlar.
Gençler arasındaki kimyaya olan ilgiyi artırmayı hedefledim. Şu anda hem “Mendeleyev Çocukları” hem de “Bir Kavanoz Kimya” projelerini yönetiyorum. “Mendeleyev Çocukları” projesinde, 6 ile 18 yaş arasındaki çocuklara kimyanın temel kavramlarını öğretiyoruz ve çeşitli kimyasal reaksiyonları gerçekleştiriyoruz. Bir çocuğun kendi elleriyle bir kimyasal reaksiyon gerçekleştirmesi, kimyaya derin bir ilgi duymasına neden olur. Bu nedenle, kulübümüze katılım artıyor. Yaklaşık bir buçuk yıl içinde, projeye neredeyse 3.000 çocuğun katıldığını belirtmekte fayda var, birçoğunda kimyaya karşı güçlü bir ilgi oluşturmayı başardık – bu gurur duyduğumuz bir başarıdır.
“Bir Kavanoz Kimya” projesi sadece kızlar için tasarlanmıştır. Bu kızlara haftalık ücretsiz kimya ustalık sınıfları sunmaktadır.
Çevremizdeki her şey aslında kimyadır. “Kimya” terimi bazı insanlar için belirli kavramları çağrıştırabilir, ancak her nesne kimyasal bir bileşime sahiptir ve kimyasal reaksiyonlara tabidir. Hayatlarımız tamamen kimyasal süreçlerden oluşmaktadır. Mutfak ilk laboratuar, ve bir kadın ilk kimyacıdır, diye bir söz boşuna söylenmemiştir.
Öğrencilere bir şey öğretmek, anlamadıkları kavramları açıklamak, beni tatmin ediyor. Onlara defterlerine yazmaları için notlar dikte ettiğimde, bilgileri ilginç bir şekilde sunmayı hedeflerim. Onların mutluluğu ve keyifli ruh halleri beni sevindirir. Genellikle, yorgun bir şekilde derslere girerim, ama taze bir şekilde çıkarım.
OKULDAKİ KİMYA KİTAPLARI KARMAŞIK
Okullarda, kimya dersleri 40-45 dakika sürer ve bu süre içinde kimyasal reaksiyonlar gerçekleştirmek ve her öğrenciyi sürece dahil etmek zordur. Örneğin, bir reaksiyonun gerçekleştirilmesi, reaktiflerin çevreye veya öğrencilere zarar vermemesi için dikkatli gözlem ve kontrol gerektirir. Bu tür bir deneyi otuz öğrencili bir sınıfta yapmak oldukça zorlayıcı olabilir.
Okullarda teorik bilgiye ağırlık veriliyor, bu da öğrencilerin kimyaya ilgi duymasına yol açmıyor. Benim gözlemlediğime göre, ders kitaplarını basitleştirmek gerekli. 7. sınıf öğrencisi, kitaptaki karmaşık konuları görünce okumaya olan isteğini kaybedebiliyor. Gözlemlerime dayanarak, önümüzdeki aylarda özellikle çocuklar için bir kimya kitabı yazıyorum. Kitabın editörünü bulmak başlangıçta zor olmuştu, çünkü kitabın benzersiz bir yaklaşımı vardı. Kimyanın kuramları basit bir dille yazılmış ve tasarımı çocukları cezbetmeye yetecek kadar renkli olacak.
BİLGİNİN DEĞERİ AZALIYOR
Nedeni anlaşılmaz bir şekilde, bugünün genç toplumunda iyi giyimli bireylerin bilgili olanlardan daha fazla saygı gördüğü bir durum var. Bilginin değeri azalıyor. Akranlarım daha az çalışarak daha çok kazanmayı hedefliyor. Bilim alanında az çaba ile büyük kazançlar elde edilemez; bilginin kendi talepleri ve zor bir çalışma gereksinimi vardır. Kimya konusunda gençler arasında ilgi uyandırmaktan keyif alıyorum ve şu anda çoğu zamanımı bu uğraşa adıyorum. Temel amacım kimya alanındaki ilginç yönleri göstermek ve insanların bu alandaki anlayışlarını artırmak. Ayrıca birçok ailede kimya teknolojisinin kızlar için olmadığına dair kalıplaşmış bir düşünce var—bu kalıbı kırmak için sıkı çalışıyorum.
EĞER ALANINDA UZMANLAŞIRSANIZ, AYLIK 20.000$ KAZANABİLİRSİNİZ
Özbekistan’da kimya teknolojisi alanında iyi uzmanlar nadirdir ve bu alanda iş piyasasında neredeyse hiç rekabet yoktur. Kimyayı ustalıkla öğrenerek, deneyim ve uzmanlığa bağlı olarak başlangıç maaşı 3 milyon sumdan başlayarak aylık 20.000 dolara kadar ulaşabilecek ciddi bir gelir elde edebilirsiniz.
EĞER KENDİ HEDEFLERİNİZ YOKSA, BAŞKALARININ HEDEFLERİ İÇİN ÇALIŞIRSINIZ
Birçok insan başkalarının hedeflerini takip ederek yaşar. Birinin bir araba alması durumunda, “Ben de o tarz bir araba alacağım” der, veya başkalarının son model iPhone almasına karşılık gelir. Ancak araba veya ev gibi maddi varlıklar benim nihai hedefim olmamıştır; onlar önemli başarılar değildir. Benim görüşüme göre, herkes iyi bir miras bırakmaya çalışmalıdır. Gerçek amacını bulmak bu yolda bir insan için son derece önemlidir.
Diyora Nabijonova tarafından yapılan röportaj
Kamera operatörü: Abdulqodir Tulkinov
Video düzenleme: Nizomjon Tоshpulatov
