Kırgızistan, Bangladeş’ten Gelen Kaçak Göçmenleri Tutukluyor
Kazakistan’da gerçekleşen Şanghay İşbirliği Örgütü (SCO) zirvesi kapsamında Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Çin lideri Xi Jinping, Belarus’u üye olarak kabul edecek olan iki günlük bir zirve için 3 Temmuz’da bir araya geldi.
Eylül ayında gerçekleşecek olan bu beklenen genişleme doğrultusunda, Çin ve Moskova’nın bölgesel güvenlik bloğunu, ABD öncülüğündeki dünya düzenine alternatifler sunmak amacıyla bir karşı ağırlık olarak kullanmak için başka bir hamlesidir.
Astana’da gerçekleşen yıllık SCO liderler zirvesi, Rusya’nın Ukrayna’daki savaşının üçüncü yılına girerken Putin için önemli bir platform sağlayacak ve Rus liderin uluslararası izolasyon içinde olmadığını gösterme isteğini yansıtacak.
Belarus’un eklenmesinin ötesinde, zirvenin bölgede terörle mücadele için daha iyi koordinasyona odaklanması bekleniyor. Ayrıca, Afganistan’daki güvenlik durumu ve Kazakistan’ın önerdiği yatırım fonu için yeni bir mekanizma da liderler tarafından tartışılacak.
Berlin merkezli MERICS düşünce kuruluşundan analist Eva Seiwert, “SCO’nun görev alanı oldukça belirsiz ve geniş kapsamlı olabilir,” dedi. “Resmi olarak, bu, üye devletler arasındaki işbirliğini artırmaya ve bölge genelinde karşılıklı güven oluşturmaya odaklanan bir güvenlik örgütüdür.”
Çin, Rusya, Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan ve Özbekistan’ın üye olduğu blok, 2001 yılında kurulmuş olup, 2023 yılında İran’ı da dahil etmiş ve bu yıl Belarus’un katılımıyla tekrar genişlemeyi hedeflemektedir.
SCO’nun 23 yıllık tarihindeki gelişimi büyük ölçüde Çin ve Rusya’nın değişen ilişkileri tarafından şekillendirilmiştir.
MOSKOVA, Rusya’nın Ukrayna’ya tam ölçekli müdahalesinden beri özellikle Xi ve Putin son yıllarda ülkeleri arasındaki ilişkileri daha da güçlendirmiş ve SCO’yu daha aktif bir şekilde geniş bir işbirliği ve ortak anti-Amerikan dünya görüşlerinin merkezi haline getirmişlerdir.
Carnegie Rusya Avrasya Merkezi’nde bir araştırmacı olan Temur Umarov, SCO’nun uluslararası görünürlüğünü ve jeopolitik ağırlığını arttırmasına rağmen, hala sembolizm ağırlıklı ancak içeriksiz bir örgüt olduğunu belirtiyor.
SCO’nun net bir görev verilmemesi durumunda genellikle bölgesel liderlerin Xi ve Putin ile görüşmek amacıyla istedikleri fırsatlar sunan bir diplomatik forum olarak hizmet verdiğini ifade ediyor.
Çin lideri Xi, 2 Temmuz’da Kazakistan Cumhurbaşkanı Qasym-Zhomart Toqaev ile bir günlük devlet ziyareti için Astana’ya geldi ve SCO zirvesinin ardından Tacikistan’a ayrı bir devlet ziyareti yapacak.
Xi ve Putin, zirve kenarında 4 Temmuz’da kendi baş başa görüşmelerini gerçekleştirecekler ve bu yılki zirveye Azerbaycan, Katar, Moğolistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Türkmenistan ve Türkiye gibi üye olmayan ülkelerden liderler ve temsilcilerin yanı sıra BM Genel Sekreteri Antonio Guterres de katılacak.
Bu yılki zirveden dikkat çeken bir eksik ise Hindistan Başbakanı Narendra Modi’nin olması, onun yerine Dışişleri Bakanı Subrahmanyam Jaishankar’ın katılması dikkat çekiyor.
Global China Hub’da bir araştırmacı olan Niva Yau, Hindistan’ın SCO’ya olan ilgisinin azaldığını belirtiyor ve bunun kısmen Pakistan ile gerilimli rekabeti ve Çin ile yaşanan çok yıllık sınır anlaşmazlığındaki gerilimlerden kaynaklandığını ifade ediyor.
Yau, “Bu durum, SCO’nun küresel profilini azaltıyor ve Çin’in bu örgüt için gelecekteki planlarını sınırlıyor,” dedi.
