Kırgızistan, Orta Asya’nın su ihtiyacını karşılamak için Sibirya nehirlerini yönlendirmeye yeni bir yaklaşım öneriyor.
20’li yıllarda ortaya çıkan fikir, İrtyş, Ob, Tobol ve diğer nehirlerin akışının Kazakistan, Tacikistan, Özbekistan ve Türkmenistan gibi tatlı suya acil ihtiyacı olan bölgelere yönlendirilmesini içeriyordu.
Kırgızistan Ulusal Güvenlik Konseyi Sekreteri Marat İmonkulov, Sibirya nehirlerinin Orta Asya’ya yönlendirilmesi projesinin yeniden gözden geçirilmesi gerektiğini önerdi. Bu açıklamayı, su diplomasisi konularını ele alan bir yuvarlak masa toplantısında 27 Mart’ta Bişkek’te yaptı.
İmonkulov, Sovyetler Birliği’nin 1920’lerde “Sibirya Nehirleri Yönlendirme” projesini tartıştığını hatırlattı. Projenin temel fikri, İrtyş, Ob, Tobol ve diğer nehirlerin akışını Kazakistan, Tacikistan, Özbekistan ve Türkmenistan gibi tatlı suya ciddi ihtiyacı olan bölgelere yeniden dağıtmaktı.
İmonkulov’a göre, bu önlemler, Aral Denizi’nin kurumasından kaynaklanan ekolojik felaketi engellemeyi amaçlıyordu. Projenin tarımsal koşulları iyileştirmesi, ulaşımı restore etmesi, balıkçılık için yeni koşullar yaratması ve ekonomiye olumlu etki yapması bekleniyordu.
“Ancak, proje yüksek maliyeti, karmaşıklığı ve uzmanlar ve halktan gelen eleştiriler nedeniyle hayata geçirilmedi. Bununla birlikte, proje çevre ve su kaynakları konularında ileri araştırmalar ve tartışmalar için zemin hazırladı. Artan su kıtlığı göz önüne alındığında, bu fikrin güncel koşullarda tekrar ele alınması önerilir,” dedi İmonkulov.
Kırgızistan Ulusal Güvenlik Konseyi Sekreteri ayrıca fazla suyun bir bölgeden diğerine taşınmasının modern boru hattı sistemleri aracılığıyla gerçekleştirilebileceğini ve bu durumun çevresel etkiyi en aza indirgeyeceğini ve yeni iş imkanları yaratacağını ekledi.
İmonkulov, Kırgızistan’ın Aral Denizi’ni koruma konusunda da ilgili olduğunu vurguladı. Ona göre, Bişkek, Kazakistan’a su tedarik taahhütlerini yerine getirerek, su kıtlığını azaltmaya yardımcı olmakta ve buna karşılık, Aral Denizi’ni eski haline getirme çabalarına destek olmaktadır.
“Eğer Aral Denizi’ni korursak, tüm bölgenin iklimini değiştirebilir ve dengeye geri döndürebiliriz,” dedi.
