Macaristan, yeni AB sıralamasında Slovakya’yı geride bırakıyor ancak zorluklar devam ediyor
Macaristan, Eurostat’ın son raporuna göre, Visegrád Grubu (V4) içindeki Gayri Safi Yurt İçi Hasılaya (GSYİH) göre araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) harcamalarında Slovakya’yı geçti. Ancak, veriler özellikle eğitim tabanlı Ar-Ge yatırımlarında belirgin iyileştirme alanları olduğunu ortaya koyuyor.
2023 yılında AB üye devletleri toplamda 381,4 milyar avro harcama yaparak Ar-Ge’ye yatırım yaptı, Növekedés raporları. Bu, AB’nin GSYİH’sinin %2,2’sine denk gelirken, bu rakam bir önceki yıldan değişmemiştir. Macaristan’ın GSYİH’ye göre Ar-Ge harcamaları %1,39 olarak geriledi ve 2021’deki %1,63’ten düştü. V4 ülkeleri arasında Macaristan Çek Cumhuriyeti’nin (%1,83) ve Polonya’nın (%1,56) gerisinde kalmışken, Slovakya’yı (%1,04) hemen geçti.
Macaristan’ın R&D harcamalarına daha yakından bakıldığında, eğitim tabanlı Ar-Ge’ye GSYİH’nin en düşük payını ayırıyor. Üniversite fonlama reformlarının araştırmayı güçlendireceği yönündeki hükümet iddialarına rağmen, şirket katkıları Macaristan’ın Ar-Ge harcamalarını domine ediyor ve AB’deki en yüksek oranlardan biri olan %73’ü oluşturuyor.
Ancak, bu rakamlar yanıltıcı olabilir. Daha düşük GSYİH’ye sahip ülkelerde, daha yüksek göreceli harcama önemli bir mutlak finansman anlamına gelmeyebilir. Kişi başına bazında bakıldığında, Macaristan’ın Ar-Ge harcamaları AB’deki en düşükler arasında yer alırken, V4 ve AB ortalamalarının altında kalıyor.
Kısıtlı Ar-Ge yatırımı doğrudan bilgiye dayalı sektörlerde Macaristan’ın rekabet gücünü etkiliyor. Diğer V4 ülkeleri, özellikle Polonya, Ar-Ge harcamalarını son on yılda önemli ölçüde artırırken, Macaristan’ın büyümesi yavaş kalmaktadır.
Buna rağmen, uzmanlar yalnızca harcama seviyelerine odaklanmanın yanlış olabileceğini belirtiyor. Verimli tahsis ve inovasyon gibi sonuçlar, Ar-Ge yatırımlarının etkinliğini belirleyen faktörlerdir. Gelecekteki veriler, Macaristan’ın Ar-Ge çabalarını değerlendirme konusunda ışık tutacaktır.
Macaristan’ın mütevazı Ar-Ge harcamaları, özellikle yükseköğretimde stratejik yatırıma acil ihtiyacı olduğunu göstermektedir. Bilgi ve teknolojinin ekonomik büyümenin başlıca itici güçleri haline gelmesiyle, bu boşlukların giderilmesi ülkenin küresel rekabet gücünü koruması ve arttırması için hayati önem taşımaktadır.
