Milletvekilleri, dini alanda devlet politikası kavramını geliştiriyor
Özgürlüğün korunması” kavramı ve Devlet Politikası Hakkında
Oliy Majlis Yasama Meclisi’nden bir grup milletvekili tarafından “Vatandaşların İnanç Özgürlüğünü Sağlama ve Din Alanında Devlet Politikası” başlığı altında bir kavram geliştirildi. 41 maddeden oluşan tasarı, din alanındaki devlet politikasının 10 ana görevini, 6 prensibi ve 3 öncelikli alanını belirliyor. Tasarı 31 Ocak’ta ilk okumada kabul edildi ve halkın görüşüne açılacak.
Bu kavramın gelişimini başlatan milletvekillerinden biri olan Jahongir Şirinov, belge hakkında detaylı bilgi verdi. Şirinov’a göre, toplumsal ilişkilere dini özellikler getirilmesi, kadın erkek eşitliğini zedelemesi, sivil görevlerin yerine getirilmesini reddetmesi, toplumsal etikleri ihmal etmesi ve ulusal ve evrensel değerleri göz ardı etmesi zararlı olabilir. Diğer endişeler arasında tıbbi hizmetlere, bilimsel ve kültürel kazanımlara, mal ve hizmetlere erişimin kısıtlanması ve bazı devlet görevlilerinin laik yönetim anlayışının özünü anlamaması ve toplumsal gelişimi, birliği ve istikrarı tehdit eden fikirlerin yayılmasına neden olması bulunmaktadır.
“Bu tür durumlar Özbekistan halkının, toplumun ve devletin birliği için tehdit oluşturur. Bu, yasanın uyulmamasına, başkalarının haklarının ihlal edilmesine, vatandaşların yasal düzene karşı olumsuz tavırlar geliştirmesine ve vatansever duyguların erozyona uğramasına, aile anlaşmazlıklarının artmasına yol açabilir. Din alanındaki açık bir devlet politikasının olmaması, halk tarafından farklı yorumlara sebep olabilir, laik devlet yapısının yanlış yorumlanmasına, toplumsal çatışmaların şiddetlenmesine yol açabilir. Ayrıca, bilimsel ve teknolojik kazanımları ve önemlerini göz ardı etmek ve zamanla adım atamamak, ülkenin küresel rekabet alanındaki pozisyonunu zorlaştırır” dedi Jahongir Şirinov.
Yasama onayı için tasarlanan bu kavram tasarısı, 7 bölüm ve 41 maddeden oluşmaktadır. Din alanındaki devlet politikasının amacı, vatandaşların inanç özgürlüğünü kullanma koşullarını eşit hale getirmek, farklı inançlara sahip dini örgütler arasında karşılıklı saygı ve anlayışı teşvik etmek, dinler arası uyumu güçlendirmek ve toplumda dini hoşgörü ve laikliği sağlamaktır.
Din alanındaki devlet politikasının başlıca görevleri şunlardır:
– Yasa önünde eşitlik sağlama ve ayrımcılığı önleme;
– Özbekistan’ın çok etnik ve çok inançlı nüfusunun geleneklerine saygıyı güçlendirme;
– Vatandaşların sosyal yaşamda aktif katılımı için eşit koşullar yaratma;
– Din özgürlüğünü zorla dayatmadan sağlama;
– Anayasa gereği devlet politikalarının uygulanmasında laikliğe dayanma;
– Laikliğe dayanarak, toplumsal ilişkileri ve devlet hizmetlerinin faaliyetlerini düzenleme;
– Dini hoşgörü ve yasallığın kurulmasında aktif vatandaş katılımını sağlama;
– Devlet görevlilerinin profesyonel faaliyetlerinde herhangi bir dine ayrıcalık tanımamasını veya ayrımcılık yapmamasını sağlama;
– Ülkenin bilim ve kültürünü küresel bilimsel ve kültürel kazanımlara dayalı olarak geliştirme;
– Radikalleşmeyi önleme ve aşırılığın ve terörizmin yayılmasını engelleme.
Din alanındaki devlet politikası, yasallık, inanç özgürlüğü, dinin devletten ayrılması, eşitlik, özgür düşünce ve dinler arası diyalog ve karşılıklı anlayış ilkelerine dayanmaktadır.
Kavram, uygulama için 3 öncelikli alan tespit ediyor:
– Vatandaşların inanç özgürlüğünü sağlama ve dinler arası ilişkileri güçlendirme: Bu, inanç özgürlüğünü güvence altına almak, ilgili devlet organları aracılığıyla dini kuruluşlarla işbirliğini koordine etmek, dini törenlerin güvenli bir şekilde gerçekleştirilmesini sağlama, yüksek nitelikli personel yetiştirme konularını içerir ve dini eğitim kurumlarında yasal belgelerin öğretimine yönelik koşulların oluşturulmasıdır.
– Dinlerin bilimsel ve kültürel mirasının incelenmesi ve din alanında bilimsel araştırmaların geliştirilmesi: Bu yönlendirme, din bilimleri alanında nitelikli uzmanların yetiştirilmesine odaklanmış, din alanında eğitim ve bilimsel faaliyetlerin düzenlenmesi, radikalleşme, aşırılık ve terörizme karşı araştırma projelerini destekleme, halkın dini ve toplumsal süreçlere yönelik tutumlarını anlamak için sosyolojik araştırmaların yapılmasını içerir.
– Vatandaşların inanç özgürlüğünü ve halkın güvenliğini tehdit eden faktörlerle mücadele etme: Bu alan, dini radikalleşmeyi önlemeyi, aşırıcı ve terör örgütlerinin etkisini karşılamayı ve medya temsilcileri ile işbirliği yaparak dinin toplum ve devlet yaşamındaki rolünü teşvik etmeyi amaçlamaktadır. Ayrıca, dinin yasa dışı ve siyasi amaçlar için kötüye kullanılmasını önlemeyi, inanç özgürlüğünün ihlallerine zamanında yanıt verme konusunda kısıtlamaları, dini ve etnik nefreti teşvik eden materyallerin yayılmasını engellemeyi ve dinsel hoşgörüden etkilenen suçları önlemeyi içerir.
Jahongir Şirinov’a göre, kavramın gelişiminde avukatlar, tarihçiler, siyaset bilimciler, dil bilimciler, felsefeciler ve din bilginlerinden oluşan uzmanlar yer aldı. Komşu Orta Asya devletleri de dahil olmak üzere birkaç yabancı ülkenin deneyimleri de incelendi.
Milletvekilleri tarafından ilk okumada kabul edilen kavram taslağı ve onayı hakkındaki yasa tasarısı hakkında bir kararın halkın görüşüne sunulmasına karar verildi. Milletvekili Alisher Kodirov, bazı yanlış yorumlar ve yorumlarla ilgili bazı konular bulunduğunu ancak bunların ikinci okumada ele alınacağını belirtti.
Belgenin Yasama Meclisi’nin resmi web sitesinde yayınlanacağı belirtildi.
