Müfredatta yer almayan sınav sorularıyla karşılaşan başvuru sahipleri mi var?
Hukuk alanındaki başvuru sahiplerinden belirli suçlar için çeşitli cezaların belirlendiği sorulmaktadır. Bununla birlikte, Bilgi ve Becerileri Değerlendirme Ajansı, testlerin eğitim programlarına kesin olarak göre tasarlandığını iddia etmektedir. Avukat Khushnudbek Khudoyberdiev bu açıklamayı “yalan ve saçmalık” olarak nitelendirdi.
Özbekistan’daki mesleki ve yükseköğretim kurumlarına giriş için yapılan devlet sınavları 14 Temmuz’da başladı. Hukuk sınavına giren başvuru sahiplerine göre, sorular öngörülen literatürden sapmıştı.
Başvuru sahipleri, Bilgi ve Becerileri Değerlendirme Ajansı tarafından önerilmeyen kanun ve kanunlardan soruların geldiğini iddia etmektedir.
“Bir örneğin, Karakalpakistan Cumhuriyeti’nin marşına saygısızlık göstermenin cezası nedir? Bu bilgi kitapta yok. Marş hakkındaki kanuna baktığımda, cezanın asgari ücretin 25 katına kadar para cezası veya 3 yıla kadar düzeltici iş olduğunu gördüm. Başka bir test, cumhurbaşkanlığı seçimlerinde ve referandumda marşın hangi saatte çalındığını sordu. Başka bir test, mali denetim organları hakkında sordu,” diye yazan başvurulardan biri.
Ayrıca, bu tür şikayetler sosyal medyada dolaşımda. Bir şikayette, devlet simgeleriyle ilgili yasalar (bayrağın ne zaman kaldırıldığı, marşın ne zaman çalındığı, vb.) ve devlet bütçesiyle ilgili soruların sorulduğu belirtildi.
Sınavı alan bir avukat da sorular karşısında şaşırdığını yazdı. “Sorular beni işkence etti. Rahatsız edici bir şekilde, metro kullanım kurallarını ihlal etmek için ne kadar para cezası olduğu soruldu. Bir ilin öğrencisi metro kullanmaz veya bilmez, o zaman cezayı nasıl bilecek? Dahası, profesör düzeyinde avukatlar bile cezaları ezberlemez,” diye yazdı.
Sosyal medyada yayılan yorumları olan bir eğitim merkezi çalışanı, hukuk başvuru sahiplerine verilen 30 sorudan 15’inin İdari ve Ceza Kanunlarından geldiğini ve bunun diğer başvuru sahipleri için de geçerli olduğunu söyledi.
Şikayetler arttıkça, Bilgi ve Becerileri Değerlendirme Ajansı resmi bir açıklama yayınladı. Ajans, önerilen ders kitapları ve eğitim materyallerinin listesinin önceden web sitelerine yayınlandığını hatırlattı.
Ayrıca, ajans mevcut devlet eğitim standartlarına ve müfredatına sapma olmadığını belirtti.
Ancak, avukat Khushnudbek Khudoyberdiev, ajansın açıklamasını “yalan ve saçmalık” olarak adlandırdı.
“Ajansın web sitesinde, hukuk için tavsiye edilen 5 adet kaynak listeleniyor, bunlardan 4’ü ders kitabı ve 1’i Özbekistan Anayasası. Ajansın bu kaynaklarda bulunmayan sorular sorma hakkı yok,” diye yazdı.
Ayrıca, açıklamada sorular derlenirken yasal belgelere değişiklikler yapılırsa, orijinal kaynak olan lex.uz sitesine danışılacağı belirtildi. Khudoyberdiev, ajansın bu maddeleri yanlış yorumladığına inanıyor.
“Not, soruların oluşturulurken yukarıdaki 5 kaynaktan en son değişikliklere ve eklemelere dikkat edilerek derlendiğini belirtiyor. Ancak bu, herhangi bir yasal belgeden sorular oluşturma hakkımız olduğu anlamına gelmez. Bu sadece yukarıdaki 5 kaynaktan sorular derlerken yasal değişiklikleri göz önünde bulundurduğumuzu belirtir. BMBA’nın eylemleri yasal dayanaktan yoksun ve yasayı ihlal olarak kabul edilmelidir,” diye yazdı.
Ayrıca, ajans belirli bir suç için Ceza Kanunu (CK) ve İdari Sorumluluk Kanunu (İSK) tarafından öngörülen cezanın sorulmasının doğru olduğunu belirtti. Buna karşılık, avukat cezaların hukuk fakültesi öğrencileri tarafından bile ezberlenmediğini ve yargıç ve ajans çalışanlarının sınav ve belgelerinde sorulmadığını belirtti.
“Gençlerimize bu tür aptal soruları veriyoruz ve ardından PISA gibi uluslararası sınavlarda öğrencilerimizin en son yer aldığında şaşırıyoruz. Aslında, bu tür soruları içeren bu sınav sistemi, gençlerimizi zombilere dönüştürüyor ve mantık yürütme yeteneklerini öldürüyor,” diye yazdı.
