Özbekistan, Piyasa Dalgalanmaları Karşısında İlaç Fiyatlarına Yeniden Sınır Getirecek
Özbekistan’da ilaçların maksimum fiyatları yeniden düzenlenecek. İlaç Ajansı Direktörü Abdulla Azizov’a göre, referans fiyatlandırma mekanizmasını iyileştirmeyi ve bürokrasiyi azaltmayı amaçlayan projeler zaten Bakanlar Kurulu’na sunulmuştur.
Azizov’un katıldığı bir basın toplantısında, Kun.uz gazetesinden bir gazeteci, 1 Nisan’dan itibaren reçetesiz satılan ilaçlardaki fiyat kısıtlamalarının kaldırılmasını da içeren birkaç soru sordu. O dönemde, bu adımın fiyatları artırmayacağı, aksine azaltacağı iddia edilmişti. Ancak bazı ilaçların fiyatları belirli bölgelerde yükseldi. Azizov buna geçici bir fenomen dedi.
“Pazar ilk açıldığında fiyatlar geçici olarak yükselebilir. Bu, belirli ilaçlardaki kıtlıktan veya ithalatı caydıran düşük ticaret marjlarından kaynaklanır. Fiyatlar başlangıçta artar, ancak pazar doygun hale gelir ve daha fazla tedarikçi girerse tekrar düşmeye başlar. Stabilizasyonun 6-7 ay içinde gerçekleşmesini bekliyoruz,” açıklamasını yaptı.
Azizov ayrıca, gelişmiş ülkelerin çoğunda reçetesiz satılan ilaçların fiyatlarının düzenlenmediğini, sağlık sigortası sistemlerinin önemli bir rol oynadığını belirtti. Örneğin, Türkiye’de ilaçların %87’si devlet tarafından satın alınırken, Özbekistan’da bu oran yalnızca %15. Bu oranın 5-6 yıl içinde %40’a çıkarılması planlanmaktadır.
Kun.uz gazetesinden bir gazeteci ayrıca ilaçlardaki KDV oranının gözden geçirilmesi ve ilaç etiketleme sistemiyle ilgili sorunları sordu.
“Kıymetli Jamshid Anvaroviç [Başbakan Yardımcısı Kuchkarov] ile KDV konusunu defalarca gündeme getirdik,” dedi Azizov. “12% oranının uygulanmasının ardından, fiyatlar üzerindeki etkisini ve bütçe gelirlerini analiz etmek zorunda kaldık. Bu analiz aynı zamanda bir cumhurbaşkanı kararıyla zorunlu kılındı. Gerekli önerileri hazırlıyoruz.”
Azizov, gelişmiş ülkelerde ilaçların toplumsal olarak önemli malzemeler olduğunu ve genellikle düşük KDV oranlarına tabi tutulduğunu vurguladı.
2022’de tanıtılan etiketleme sistemine ilişkin konuşan Azizov, ülke genelindeki 13,000 eczaneden yalnızca yaklaşık 6,000’inin sistemi aktif olarak kullandığını belirtti. Geri kalanları ya tarayıcı satın almadı ya da sahip olmalarına rağmen kullanmıyorlar.
“Şubat ve Mart ayları arasında yaklaşık 90 milyon paket etiketlendi, ancak sistemde yalnızca yaklaşık 5 milyon tarama yapıldı. Yani 75 ila 85 milyon paket depolarda olabilir, ancak aslında zaten satılmıştır. Bir ‘temizleme’ mekanizması uygulamamız gerekiyor. Vergi Komitesi ve CRPT Turon ile aktif görüşmelerde bulunuyoruz,” dedi.
Azizov, temizleme sürecinin üreticilerle başlaması gerektiğini, ardından distribütörler ve eczanelerle devam etmesi gerektiğini belirtti. Ancak sistem “temiz” olarak kabul edilebilecektir ve depo verilerinde herhangi bir tutarsızlık varsa, sıkı kontroller uygulanacaktır.
