Sadyr Japarov, Avrupa Birliği’nin Kırgız hidroelektrik ve nadir metallerine yatırım yapmasını teşvik ediyor.
Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadyr Japarov, Samarkand’da düzenlenen Merkez Asya-Avrupa Birliği Zirvesi’nde yaptığı konuşmada bölgesel istikrarın ve Avrupa Birliği ile daha derin iş birliğinin önemini vurguladı.
Merkez Asya ve Avrupa Birliği liderleri önünde konuşan Cumhurbaşkanı Japarov, Kırgızistan’ın en yakın komşuları ve dış partnerleriyle karşılıklı faydalı ilişkilerini güçlendirmeye olan bağlılığını teyit etti. “Komşu ülkelerle iş birliğini derinleştirme Kırgızistan’ın dış politikasının üst düzey önceliklerinden biridir,” diyerek, Orta Asya ülkeleri arasındaki yakın iş birliğinin bölgenin güvenliğini ve sürdürülebilir kalkınmasını sağlamada kilit rol oynadığını vurguladı.
Japarov, uzun süredir devam eden sınır anlaşmazlıklarının resmi olarak çözüldüğü bölgesel diplomasideki son gelişmeleri vurguladı. “2022’de, Özbekistan ile devlet sınırımızı resmileştirmek için tarihi bir anlaşma imzaladık. Şimdi, Kırgız-Tacik sınırı da tamamen çözüldü,” dedi. Tacikistan Cumhurbaşkanı Emomali Rahmon’un Bişkek’e son ziyaretini hatırlattı ve sınır anlaşmasının 25 Mart’ta Kırgızistan parlamentosu tarafından onaylandığını belirtti.
“Bu tarihi anlaşmalar, Kırgızistan ve Tacikistan halkları ve uluslararası toplum tarafından karşılıklı güvenin ve barış içinde bir arada yaşamanın simgesi olarak sıcak karşılandı,” diye ekledi.
Bu bölgesel ivmenin bir devamı olarak, Cumhurbaşkanı Japarov, Mart ayında Kırgızistan, Tacikistan ve Özbekistan’ın devlet sınırlarının kesin kesişme noktası hakkında anlaşma imzaladığı üçlü zirveden bahsetti.
Avrupa Birliği ile iş birliğine de değinen Cumhurbaşkanı Japarov, ticari ilişkilerdeki yükselen trendi övdü. “Son dört yılda, Kırgızistan’ın AB ile ticaret hacmi 2.4 kat arttı ve bu artışın arkasında yükselen ithalat ve ihracat var,” dedi. Bu başarının arkasında pazar açıklığı ve AB’nin Kırgız ürünlerine 27 AB pazarına öncelikli erişim sağlayan Genelleştirilmiş Tercihler Plus (GTP+) girişimi bulunduğunu belirtti.
Japarov ayrıca Avrupa işletmelerini Kırgızistan’daki yatırım fırsatlarını araştırmaya davet etti ve ülkenin stratejik konumu ve bölgesel transit merkezi olarak büyüyen rolüne dikkat çekti.
Konuşmasının önemli bir odak noktası Kırgızistan’ın enerji potansiyeliydi. Cumhurbaşkanı, Avrupalı ortakları büyük ölçekli hidroelektrik ve yenilenebilir enerji projelerine katılmaya çağırdı, özellikle de 1,860 MW kapasiteli Kambar-Ata-1 Hidroelektrik Santrali’nin öncüsü olduğunu söyledi. “Zaten bu büyük tesisin inşasına Kazakistan ve Özbekistan ile ortaklık yapmaya başladık,” dedi.
Yalnızca 2023’te Kırgızistan 18 küçük hidroelektrik santralini devreye alırken, bu yıl 15 daha inşa etmeyi planlıyor. Ayrıca, 400 MW kapasiteli güneş enerjisi projeleri yürütülüyor. “Küresel iklim değişikliği gerçekleri göz önüne alındığında, yeşil ekonomiye ve yenilenebilir enerjiye geçiş sürdürülebilir kalkınma yolumuzdur,” diye vurguladı.
Japarov, Avrupa Birliği’nin Orta Asya’da sürdürülebilir ulaşım bağlantılarına 10 milyar avro taahhüt etmesini memnuniyetle karşıladı. Ayrıca, stratejik madenler alanında derin iş birliği önerdi ve Kırgızistan’ın nadir ve değerli metaller konusundaki önemli rezervlerine dikkat çekti.
“Bu iş birliğini güçlendirmek için, AB ile diğer bölgesel ülkeler arasında yapılmış olan anlaşmalara benzer şekilde, özel bir ortaklık veya yol haritası oluşturmayı öneriyoruz,” dedi.
Konuşmasını tamamlarken, Cumhurbaşkanı Japarov, Kırgızistan’ın stratejik alanlarda Avrupa Birliği ile iş birliğini derinleştirmeye hazır olduğunu ifade etti. Zirvenin Orta Asya-Avrupa Birliği ilişkilerini ilerletecek somut anlaşmalarla sonuçlanacağına olan güvenini dile getirdi.
