Samarkand’daki Lavrov’un diplomatik hatası cesur halk tepkisiyle karşılandı
Özbekistan’daki Kamu Figürleri, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un Samarkand’daki “Ağıt Eden Anne” anıtında Rusça yazıların olmamasıyla ilgili son yorumuna tepki gösterdi. Çoğu, bağımsız bir ülkenin kendi topraklarında hangi dilin anıtlarda kullanılacağına karar verme hakkına sahip olduğunu vurguladı.
Lavrov’un Samarkand ziyareti ve anıtta Rusça yazıların olmamasından duyduğu hayal kırıklığı, Özbekistan genelinde kamu tartışmasına neden oldu. Anıtta Özbek ve İngilizce yazılar bulunmaktadır. Lavrov, düşen askerlere adanmış anıtsal metnin sadece İngilizce’ye çevrildiğini belirtti ve rehberine sordu: “İngilizce buraya nasıl geldi? İngilizce görüyorum.” Rehber, “Burada her dilde her şey mevcuttur; sonuçta bu bir turizm şehri” yanıtını verdi. Lavrov ise, “Rusça göremiyorum” diye karşılık verdi.
“Lavrov’un bunu yapmaya nasıl hakkı olduğunu neden düşünüyor?”
Eğitim uzmanı ve sivil aktivist Komil Celilov, “Lavrov’un bir egemen devlete, kamu yazılarının hangi dilde olması gerektiğini öğretmeye mi geldi?” diye sordu. “Hayal edin ki Özbekistan’ın dışişleri bakanı Rusya’yı ziyaret etti ve II. Dünya Savaşı anıtlarında neden Özbek yazılarının olmadığını sorguladı. Böyle bir şeyi sormaya cesaret eder miydi? Lavrov’un neden bunu yapabileceğini düşünüyor?” dedi.
Celilov, “Unutmayalım ki Lavrov, patronuyla birlikte Lahey’deki uluslararası bir mahkemede şüpheli konumunda” dedi. Ayrıca “diplomasi de bir miktar hijyeni gerektirir” hatırlatmasını yaptı.
“Unutmayın, biz bağımsız bir devletiz”
Gazeteci Muhrim Azamhojayev, “Umarız bürokratlarımız şimdi Özbekistan’daki her anıta Rusça eklemeye başlamazlar” şeklinde uyarıda bulundu.
“Bu sinir bozucu – siz neden anıtlarımızda hangi dilin kullanıldığını umursuyorsunuz?” diye devam etti. “Öğle yemeğinizi yiyin, resmi görevlerinizi tamamlayın ve gidin. Sadece çünkü Lavrov efendisi Putin’e şikayet etti diye gökyüzünün düşmemesi anlamına gelmez. İngilizce yazıları Rusça olanlarla değiştirmeye başlamamız gerekmiyor. Biraz sırtınızı doğrultun. Tanrı bize güç versin” dedi.
“Diplomatik kaba tavırlar”
Hukukçu ve blogger Hüşnüdbek Hudoyberdiyev, “Şimdi Lavrov’a hesap mı vereceğiz?” diye yazdı. “Eğer Rusça metin istiyorsanız, Rusya’da arayın. Lavrov’un sözlerini diplomatik bir kaba tavır olarak görüyorum. En azından nazik bir öneride bulunabilirdi – “Rusça metni de görmekten mutlu olurduk” gibi. Ama yerine, bir üstten denetçi gibi davranarak ‘Rusça nerede?’ diye sordu” dedi.
Hudoyberdiyev, “Umarım yetkililerimizin aceleyle Rusça metin eklememesini temenni ederim. Sadece Özbek ve İngilizce’nin dahil edilmesi kararı tamamen uygunsuzdu. Değiştirme ihtiyacı yok” dedi.
“Biz bir koloni değiliz”
Özbekistan Gazetecilik ve Halkla İlişkiler Üniversitesi rektörü Şerzodhon Kutratkhoja, “Her ülkenin tarihi anıtlarında ve heykellerinde hangi dilde yazılacağına karar verme egemen hakkı vardır. Bir dışişleri bakanının gelip buna eleştiri yapması tamamen uygun değil. Biz onların kolonisi değiliz!” dedi.
“Bizim bakanlarımız da Rusya’yı ziyaret ettiklerinde sert sorular sormayı öğrenmeliler. Örneğin, neden oradaki göçmenlerimiz ayrımcılığa maruz kalıyor? Temel insan hakları neden sıklıkla yerel yetkililer, göçmen hizmetleri ya da polis tarafından ihlal ediliyor ve neden Rus toplumu sessiz kalıyor? Lavrov anne sevgisinin kutsallığından bahsetmek istiyorsa, insan haklarının da kutsal olduğunu hatırlatmalıyız” dedi.
“İstenen saygı, uydurma haklarla verilen saygı her zaman ters teper”
Millet Meclisi üyesi ve Milliy Tiklanish partisinin lideri Alisher Kodirov, “Rus politikacıları, genç Özbeklerin Rus kültürü ve diline duyduğu saygıyı erozyona uğratmak için her türlü taktiği deniyor” dedi.
“Genç Özbekler neden İngilizce, Almanca, Türkçe ve Arapça öğrenmeye çalışıyorlar da söylenmiyor? Çünkü istenen ve uydurma haklarla verilen saygı her zaman ters teper. Lavrov bunu bilmeli” dedi.
