Türkmenistan Dış Ekonomik İlişkiler Devlet Bankası Başkanı, Taşımacılık Projelerinin Finansmanı Hakkında Konuştu
Turkmenistan’ın 2022-2025 yılına yönelik ulaşım diplomasisi programı, Karayolu Taşıma Kanunu’nun hazırlanmasını, Global Transit Belgesi gibi çok modlu taşımacılık için dijital çözümlerin endüstriye entegrasyonunu, uygun finansal kaynaklar gerektiren ulaşım altyapısının modernizasyonu ve genişletilmesini öngörüyor.
Turkmenistan Devlet Dış Ekonomi Bankası Başkanı Rahimberdy Cepbarov, Aşkabat’ta düzenlenen uluslararası bir ulaşım ve transit koridorları forumunda ülkesinin ulaşım sektöründeki projelerin finansmanı hakkında konuştu.
Bu kapsamda devlet fonlarının harekete geçirilmesiyle şunlar yapıldı: altı uluslararası havaalanı, Turkmenbashi’de bir deniz limanı ve tersane, yollar, Amu Derya üzerinde bir demiryolu köprüsü inşa edildi; araç ve uçak, petrol tankeri vb. satın alındı. Şu anda, Garabogaz Körfezi üzerindeki bir araba köprüsü inşası, Airbus yük uçaklarının alımı gibi projeler de devam etmektedir.
Turkmenabat-Aşkabat-Turkmenbashi otoyolunun yapımı da ayrıca devam ediyor ve ilk kısmı, Turkmenabat-Aşkabat kısmı tamamlandı. Bu, Haziran 2021’de kabul edilen bir yasa çerçevesinde gerçekleştirilen bir kamu-özel ortaklığı projesidir.
PPP işbirliği aşamasında devletin proje finansmanını üstlendiği belirtildi ancak işletme ve büyük bir tesisi ilk kez ulusal özel şirketler konsorsiyumuna devrettiği de ifade edildi. Jepbarov’a göre, PPP formları ve mekanizmaları geliştirildikçe, devlet daha çok özel sektör finansmanına dayanacak.
Uluslararası finans kurumları ve ajanslarının katılımıyla gerçekleştirilen bir dizi proje de açıklandı. Örneğin, 724 km uzunluğunda Kazakistan-Türkmenistan-İran demiryolu hattının inşası için 125 milyon dolarlık Asya Kalkınma Bankası ve 371 milyon dolarlık İslam Kalkınma Bankası finansmanı sağlandı. İDB, üç petrol tankeri için 42 milyon dolarlık kredi sağladı. Japonya Uluslararası İşbirliği Ajansı, Aşkabat’daki lokomotif deposunun modernizasyonu için 40 milyon dolarlık kredi sağladı. Çin İhracat-İthalat Bankası, 95 milyon dolar karşılığı dizel lokomotif ve yolcu aracı alımlarını destekledi.
Ayrıca, 80 milyon dolarlık turizm merkezi için Abu Dhabi Kalkınma Fonu desteğiyle Jebel kasabasında uluslararası bir havaalanının inşası da devam ediyor.
Jepbarov, ING Bank Tokyo, Japonya tarafından sağlanan 20 milyon dolarlık kredi anlaşmasıyla Toyota araçlarının Türkmenistan’daki kamusal kentsel ulaşımın gelişimi için finanse edilmesine ilişkin bir işbirliği beklentisi olduğunu söyledi.
2022 Ocak ayında, IDB ile 90 milyon dolar ve OPEC Uluslararası Kalkınma Fonu ile 40 milyon dolarlık anlaşmalar imzalanarak Balkan Tersanesi’nde iki Ro-Ro feribotu ve bir kuru yük gemisi inşası finanse edilmeye başlandı.
Jepbarov ayrıca, UAE’nin liman yönetimi ve dijitalleştirilmesindeki en iyi uygulamalarının da tanıtımı konusunda çalışma yürütüldüğünü ifade etti. Bakanlık, AD Limanları Grubu (Abu Dhabi) ile Türkmenistan’ın özel sektörünün katılımıyla ortak bir ulaşım ve lojistik şirketi oluşturulmasını görüşüyor.
Mevcut ve potansiyel projeler hakkında konuşurken, Cepbarov, Özbekistan-Türkmenistan-İran – Umman transit-ulaştırma koridoru projesine de değindi. Bölge ülkelerinin ilgisini çeken proje, Turkmenabat-Aşkabat-Turkmenbashi demiryolunun modernizasyonu ve elektrifikasyonunu da kapsıyor.
Cepbarov, Türkmenistan’daki ulaşım projelerinin finansmanına aktif katılımı sağlamak için özel yatırımcıları, uluslararası kalkınma finans kurumlarını ve diğer finans kurumlarını çağırdı. Coğrafi konumu sayesinde yakın tarihteki İpek Yolu’nun merkezi olan Türkmenistan’ın ulaşım sektörü, giderek daha fazla yatırıma ihtiyaç duyuyor.
