Umre Monopolü Endişeleri Artarken Lisans Değişiklikleri Yürürlüğe Giriyor
5 Ekim 2024 tarihinden itibaren Umre hizmeti sunan seyahat şirketlerinin, Turizm Komitesi tarafından verilen lisanslarla artık faaliyet göstermelerine izin verilmeyecek. Çünkü Din İşleri Komitesi’nden yeni bir düzenleme yürürlüğe girecek. Bu şirketler artık bu lisansları doğrudan Din İşleri Komitesi’nden almak zorundalar ve bu lisanslar için hangi koşulların belirleneceği henüz açıklanmadı. Bu değişiklik, Umre hizmetlerinde bir tekelin geri dönme endişelerini artırdı.
Din İşleri Komitesi’nden yapılan açıklamaya göre, 2 Temmuz 2024 tarihinde yürürlüğe giren bir yasa, 5 Ekim’den itibaren Umre hizmetleri için lisans verme yetkisi olan resmi makam olarak Din İşleri Komitesi’ni belirliyor. Komite yetkilisine Kun.uz’a verdiği röportajda, “Bu, Turizm Komitesi tarafından verilen Umre ziyaretlerini yürütme lisanslarının otomatik olarak geçersiz hale gelmesi anlamına geliyor,” ifadesini kullandı.
Bu nedenle, 5 Ekim’den sonra Turizm Komitesi tarafından verilen lisanslara dayanan işlemler yasa dışı kabul edilecek ve bu tür faaliyetlerde bulunan kuruluşlar, yaklaşık 75 milyon UZS (BCU’nın yaklaşık 200 katı) tutarındaki cezalarla karşı karşıya kalabilirler.
Temel sorun, şu anda yeni lisanslar verme prosedürlerinin henüz belirlenmemiş olmasıdır. Yeni lisanslama döneminin resmen beş gün önce başlamasına rağmen, net talimatlar henüz yayımlanmamıştır.
Din İşleri Komitesi basın servisi, yeni lisanslama gereklilikleri hakkında hükümet kararı taslağının zaten hazırlandığını ve Bakanlar Kurulu’na sunulduğunu belirtti. Ancak yeni düzenlemeler yayımlandığı ana kadar seyahat firmalarının operasyonlarını sürdürmek için yasal bir zeminleri bulunmamaktadır.
Umre turizminde tekelin yeniden canlanma olasılığıyla ilgili endişeler artmaktadır. Daha önce sektör serbest piyasa sistemine geçmiş ve rekabetin artması ve daha erişilebilir hizmetlerin sunulmasına izin vermişti. 2022’de halkın protestolarından sonra hükümet, Umre turlarının seyahat şirketleri aracılığıyla düzenlenmesine kısmen izin vermiş ve bu hizmetleri sunan firmaların sayısında önemli bir artışa yol açmıştı. Bu artan rekabet, tüketiciler için daha uygun fiyatlar sunulmasına neden olmuştu.
Ancak, 1 Kasım 2023 tarihinde hükümetin aldığı bir karar, Umre turlarını düzenleyen seyahat şirketlerinin operasyonlarını karmaşıklaştırdı ve birkaç katı koşullar getirdi. Bu koşullar arasında firmaların banka hesaplarına en az 100.000 dolar yatırma zorunluluğu, İslam eğitimi uzmanlarını işe alma ve Müslüman Kurulu’ndan bir grup lider atama gerekliliği bulunmaktaydı.
Daha önce verilen “belirsiz süreli” lisansların sonlandırılmasının ardından Din İşleri Komitesi’nin seyahat şirketleri için daha da katı lisanslama koşulları getirebileceği endişeleri dile getirilmiştir.
Ayrıca, 2023 yılında Suudi Arabistan, Özbekistan vatandaşları için elektronik vize başvurularını açmış ve seyahat edenlerin bir seyahat ajansı aracılığıyla gitmeden de Umre yapmalarını mümkün kılmıştır, bu da tur operatörleri için durumu daha da karmaşık hale getirmiştir.
Özbekistan’ın uluslararası ilişkilere daha açık bir yaklaşım benimsemesiyle, Din İşleri Komitesi’nin böyle yapay engeller koyma motivasyonu belirsizliğini korumaktadır.
