UN’nin Izumi Nakamitsu, Kazakistan’ın Nükleer Silahsızlanma Konusundaki Ahlaki Liderliğini Vurguluyor
BM Genel Sekreteri ve Silahsızlanma İşleri Yüksek Temsilcisi Izumi Nakamitsu, silahlanmanın artan gerilimleri ve nükleer yayılma risklerine karşı Birleşmiş Milletler’in (BM) nükleer silahsızlanmayı savunmaya devam ettiğini belirtti. Nakamitsu, bu konuda eşsiz ahlaki otoriteye sahip olan Kazakistan’ın bu harekete destek veren önemli bir destekçisi olduğunu söyledi.
“Nükleer Testlere Karşı Uluslararası Gün [Kazakistan tarafından önerilen bir girişim] çok güçlü bir uluslararası momentum yarattı. Dediğim gibi, NPT [Nükleer Yayılma Antlaşması] ve TPNW [Nükleer Silahların Yasaklanması Antlaşması] gibi birçok antlaşma mekanizması – Kazakistan çok taraflı tartışmaları ve müzakereleri yönlendiriyor” dedi Nakamitsu.
Nakamitsu, nükleer silahsız bölge konusundaki bir atölye çalışmasına katılmak için Astana’yı ziyaret ediyor. BM Silahsızlanma İşleri Ofisi (UNODA) işbirliğiyle düzenlenen bu etkinlik, 27-28 Ağustos tarihlerinde gerçekleştirilecek.
Nakamitsu, BM’nin silahsızlanma gündeminin nükleer silahların ortadan kaldırılmasının küresel güvenlik için hayati olduğu inancına dayandığını vurguladı.
“Nükleer silahların eliminasyonu için yola geri dönmenin tüm dünyadaki barış ve güvenlik için en önemli konulardan biri olduğuna inanıyorum. Nükleer silahların yasaklanması hedefine yönelik bu ortak amaç halen korunuyor ancak son zamanlarda artan riskler olduğunu gördüğümüzü söyleyem”, dedi Nakamitsu.
Silahsızlanma çabalarındaki en önemli zorluklardan biri, nükleer silah sahibi ülkeleri müzakere masasına getirmektir. Nakamitsu, BM’nin silahsızlanma ajandasını kolaylaştırma şeklini anlatırken NPT ve TPNW’nin mevcut süreçlerini de belirtti.
NPT, 1970 yılında yürürlüğe giren, nükleer silahların yayılmasını önleme, nükleer silahların azaltılmasını teşvik etme ve nükleer enerjinin barışçıl kullanımını teşvik etmeye odaklanan köşe taşı bir uluslararası anlaşmadır.
TPNW, Haziran 2017’de kabul edildi ve Ocak 2021’de yürürlüğe girdi. Bu antlaşma, daha önce yasaklanmayan kitle imha silahlarının son türü olan nükleer silahların sahipliğine yönelik ilk uluslararası yasal yasağı oluşturdu.
Kazakistan, sözleşmeyi 2 Mart 2018’de imzaladı ve 29 Ağustos 2019’da onayladı. Şu anda 93 imzacı ve 70 devlet tarafı bulunmaktadır.
Kazakistan, TPNW’nin devletler toplantısının üçüncü toplantısını 2025 yılında New York’ta düzenleyecek.
Nakamitsu, BM Üye Devletlerinin müzakere ettikleri Gelecek Zirvesi’nin de çok önemli olduğunu belirtti. Müzakere hala devam ediyor, bu nedenle tam olarak ne olacağını henüz bilmiyoruz. Ancak belgede, nükleer silah meselelerine ve eleme hedefine nasıl ulaşılacağına odaklandığını söyledi.
