Üzbekistan’ın enflasyonunu %5’e düşürmek için 2-3 yıl daha gerekebilir.
2023 için planlanan %5 enflasyon hedefine ulaşma süresi uzatıldı. Merkez Bankası’nın ana senaryosunda bu sürenin 2025’in ikinci yarısına, alternatif senaryoda ise 2026 sonuna kadar gecikeceği tahmin ediliyor. MB, enflasyonun 2023’te %8.5-9.5, 2024’te ise %8-9 olacağını bekliyor.
MB yönetim kurulu toplantısında “2024 ve 2025-2026 için para politikasının ana yönelimleri” kavramsal olarak onaylandı.
Makroekonomik gelişim senaryolarının tamamında Merkez Bankası’nın ana hedefi fiyat ve finansal istikrarı sağlamaktır.
Önümüzdeki yıllarda keskin değişiklikler olmadan dış ekonomik koşullardaki mevcut durumun gelişiminin devam etmesi ve yapısal reformların aktif bir şekilde sürdürülmesi ana senaryo koşulları olarak belirlenirken, dış koşullarda belirsizliklerin artması ve tehlikeli şokların ortaya çıkması ise alternatif senaryo koşulları olarak belirtilmiştir.
Ana senaryonun gelişimi, önümüzdeki yıllarda makroekonomik düzeltmelerin uygulanmasına odaklanmaktadır. Yani enerji, ulaştırma, tarım ve su yönetimi gibi yapısal reformların aktif bir aşamaya geçmesi, bazılarının mantıklı bir sonuca ulaşması, mali konsolidasyonun başlaması ve 2023 göstergelerinden toplam mali açığın azaltılması, devletin ekonomideki payının azalması, reformların bir sonucu olarak özel yatırımların ve ihracatın hızla büyümesi gibi görüşler vurgulanmaktadır.
Bu senaryo kapsamında güncellenen projeksiyonlara göre, 2022-2023 yılında meydana gelen dış durum değişikliklerinin arz faktörlerine olan baskısı ve bazı düzenlenmiş fiyat ayarlamalarının genel enflasyon üzerindeki etkileri dikkate alındığında, istikrarlı %5 enflasyon hedefine ulaşma süresinin 2025’in ikinci yarısında olacağı belirtilmektedir.
Ayrıca hedefe ulaşma süresinin uzaması, bir yandan ekonominin iç tüketim talebini yeterince karşılamak için brüt arzın zamanında gerçekleştirilememesiyle ilişkilidir, diğer yandan da toplam talebi frenlemeyi amaçlayan ciddi önlemlerin ekonomik faaliyet ve finansal istikrar açısından ciddi riskler oluşturabileceği gerçeği ile ilgilidir.
Makroekonomik gelişimin ana senaryosu çerçevesinde 2024’te enflasyon oranının %8-9 aralığında olması tahmin edilmektedir. Bu seviyede enflasyonun sağlanabilmesi için 2024 yılında para ve kredi koşulları nispeten sıkı bir aşamada tutulacaktır.
Bu arada, enflasyon tahmini, 2024’te düzenlenmiş fiyatlardaki düzeylere göre yeniden güncellenebilir ve buna bağlı olarak para politikasında değişiklikler yapılabilir.
Para politikasının etkinliğini artırmak amacıyla bankacılık sisteminde dolarizasyon düzeyini azaltmaya yönelik önlemler devam edecek, tercihe dayalı kredi uygulamalarının azaltılması ve piyasa prensiplerine dayalı olarak oluşturulan faiz oranlarına geçiş yapılacaktır.
Makroekonomik gelişim ana senaryosu çerçevesinde, 2024’te reel GSYİH büyüme tahmini %5-5.7, 2025’te %5-6 ve 2026’da %5.5-6.5 olarak beklenmektedir.
Alternatif senaryo kapsamında ise dış koşulların hafif olumsuz bir oluşumu, ana senaryodan farklı olarak yerli fiyatlarda ek baskı oluşturacağı göz önüne alınarak 2024’te enflasyonun %9-10 aralığında olması beklenmektedir.
Bu durumda, hedefe ulaşma süresi daha uzun bir süreye kayacak ve enflasyonun 2025’te %7-8, 2026 sonunda ise %5’e düşeceği tahmin edilmektedir.
Bu senaryoda, ekonomik faaliyeti destekleyen temel faktör mali teşvikler olacaktır. Bu durumda, orta vadeli perspektifte reel GSYİH büyümesi, temel senaryoda verilen tahminlere göre 1.5-2 puan daha düşük olabilir.
