Yapay Zeka Kazakistan’ın Küresel Rekabet Gücünü Artırabilir, Ancak Zorluklar Devam Ediyor
Kazakistan’daki Uzmanlara Göre Yapay Zeka Kazakistan’ın Etkinliğini Artırabilir
ASTANA – Yapay zeka (AI), Kazakistan’ın verimliliğini artırma, inovasyonu sürdürme ve küresel rekabet gücünü artırma potansiyeline sahip olsa da, uzmanlara göre mikroçip teknolojisine sınırlı erişim ve belirsiz düzenleyici çerçeve gibi zorluklar devam ediyor.
Yolun AI refahına tamamen pürüzsüz olmayabileceğini belirten makale yazarlarından Vladimir Kuryatov, özellikle AI büyümesini destekleyen teknolojiye sınırlı erişimle ilgili olarak uyarıda bulunuyor.
“Kendi mikroelektroniğimize, yarı iletkenlerin üretimine, yüksek bant genişliğine sahip belleklere sahip yongalara sahip değiliz – bu alanın gelişimi için kritik olan bir şey. Yapay zeka teknolojileriyle ilgili ihracatlar katı bir kontrol altına alındı. Ve bunun anlaşılabilir olduğu, jeopolitik krizler göz önüne alındığında ve bugün savaşların teknolojik gelişim alanında verildiği gerçeği göz önünde bulundurularak,” Kazinform’da yazdı Kuryatov.
Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri António Guterres, Eylül 2024’te Çin’e yaptığı ziyaret sırasında AI yeteneklerinin son derece eşitsiz dağıldığını belirtti.
“Günümüzde, yapay zeka yetenekleri birkaç güçlü şirketin birkaç ülkede yoğunlaştığını. Birçok millet AI araçlarına erişmekte ciddi zorluklarla karşı karşıyadır. Potansiyelini gerçekten kullanmak için uluslararası işbirliği ve dayanışma gerekmektedir,” dedi.
Yapay zeka teknolojisine yönelik sıkı düzenleyici denetim, gelişmekte olan ülkeleri, Kazakistan gibi, dezavantajlı bir konuma sokabilir.
“Geliştirici olarak, yapay zekayı yapabileceğimiz belirli ekipmanlar üzerinde çok fazla düzenlemeden endişeliyim,” dedi Nazarbayev Üniversitesi’nde Smart Systems and Artificial Intelligence Institute (ISSAI) ürün ve dış ilişkiler müdürü, kıdemli veri bilimci Madina Abdrakhmanova.
Kazakistan, birçok diğer ülke gibi, belirli yongalara sahip olmak için ek izin almak zorundadır. Teknolojiye erişimin yapay olarak sınırlandırılması eşitsizliğe neden olur. Abdrakhmanova, Elon Musk’ı, herhangi bir kısıtlama olmaksızın 100.000 grafik kart satın alabilen bir örnek olarak kullandı.
“Bu konuda herhangi bir sorunu yok! Aynı şey OpenAI ile de oluyor. Yeni yongalar ve sunucular almak için ilk kez Nvdia’dan (yüksek kaliteli grafik işlemcileri üreten önde gelen küresel üretici) elde ediyorlar. Dolayısıyla, belli bir avantaja sahipler. Bu benim bir geliştirici olarak görüşümdür,” dedi.
Veri işleme şirketi 7Generation’ın başı Artem Rychko, bilgisayar gücüne erişiminin AI gelişimini ilerletmede önemli bir faktör olduğunu vurgulamaktadır.
Hazır sunucular satın almanın bir çözüm olabileceğini öne sürüyor, ancak milyonlarca dolara mal olabilir. Ancak, yeterli fonlarla bile, Nvidia’nın bu tür ekipmanlar için belirli bir düzeyde monopole sahip olması nedeniyle sorun devam etmektedir.
“Ne yazık ki, Kazakistan’a bu konuda bir ek faktör eklenmiştir. Coğrafi durum nedeniyle Nvidia, hesaplamaların bizlere ihraç edilmesi konusundaki kısıtlamaları genişletti. Ancak bu konunun hükümet tarafından çözüldüğünü biliyorum,” dedi Rychko.
Kazakistan’a Nvidia yonga satılması için ABD ihracat lisansı konusundaki görüşmeler, Kazakistan Dijital Kalkınma, İnovasyon ve Havacılık Endüstrisi Bakanlığı tarafından yürütülmektedir.
“Kazakistan’daki yapay zeka gelişiminin bir sonraki adımı büyük ölçüde bu müzakerelerin etkinliğine bağlıdır. Ve burada, hesaplama gücümüzün temin edilmesi için çifte dipimiz yoktur. Yongaların kullanımı mümkün olduğunca şeffaf olacaktır,” diye yazdı Kuryatov.
Uygun düzenleyici çerçeve oluşturmak
Kazakistan’ın yapay zeka gelişiminde ilerlemesi için dengeli bir düzenleyici çerçevenin oluşturulması da önemli bir faktördür – yanlış bilgi ve ulusal güvenlik endişeleri ile ilgilenirken yatırımcılar için cazip olmaya devam eden bir çerçeve.
“Diğer taraftan, yapay zeka etik ilkeleri ve anlaşmalarını yalnızca tanıttı ve Avrupa Birliği, ilk küresel düzenleyici eylemi benimseyerek ve kişisel veri koruma için ChatGPT standardını benimseyerek öncülük ettiğinden, küresel yapay zeka düzenlemesi temkinli bir şekilde ele alındı. Ancak, henüz birleşik uluslararası düzenlemeler yoktur,” dedi Smyshlyayeva.
“Sadece teknolojik yarışı kaybetmek istemeyen hiçbir ülke, uluslararası bir eylem imzalarsak ve bizi bir şekilde sınırlarsa, ahlaki konular bile olsalar, bu, teknolojinin gelişiminde bir dereceye kadar sınırlanacağımız anlamına gelir. Bununla birlikte, yasal düzenleme yapay zekanın güvenli bir şekilde kullanımı ve küresel yatırımlara çekilmesi açısından son derece gereklidir,” dedi Smyshlyayeva.
Başka bir sorun da Kazakistan’daki birçok AI destekli çözümün, belirli sektörlerin bu teknolojileri uygun yasal düzenleme olmadan uygulamaya hazır olmadığı için durduğudur.
“Bunların çoğu ‘pilot mod’ durumundadır. İşletmeler yapay zekayı kullanabilirken, özellikle sağlık gibi yüksek riskli alanlarda, devlet sistemi bunu yapamaz. Bu nedenle, uzman topluluğunun yardımıyla, teknolojinin gelişmesine izin verecek, güvenliği sağlayacak ve oyunun net ve kesin kurallarını belirleyecek rahat bir yasa çıkarmayı umuyoruz,” dedi Smyshlyayeva.
Makale aslen Kazinform’da yayımlanmıştır.
